Αγαπητοί γονείς
Πληροφορηθήκαμε από γονείς του 2ου Νηπιαγωγείου και 2ου Δημοτικού Σχολείου Στυλίδας ότι έχουν παρατηρηθεί εκτεταμένα κρούσματα εμφάνισης ψειρών στα κεφαλάκια των παιδιών τους.
Το θέμα τείνει να πάρει έντονες διαστάσεις αφού από τη μία πλευρά υπάρχουν γονείς που φοβούνται “μην κολλήσουν και τα δικά τους παιδιά” και δεν ξέρουν αν πρέπει να σταματήσουν να τα στέλνουν στο σχολείο μέχρι να λυθεί το θέμα ,ενώ από την άλλη πλευρά υπάρχει και ο φόβος κοινωνικού αποκλεισμού των παιδιών που έχουν ήδη κολλήσει αλλά και παιδιών που λέγεται πως “οι γονείς τους δεν παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα”.
Δημοσιεύουμε σήμερα την ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης σχετικά με την αντιμετώπιση και την πρόληψη της φθειρίασης, ώστε να έχετε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση για το φαινόμενο.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ &
ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Η φθειρίαση και η αντιμετώπισή της.
Η μόλυνση με φθείρες της κεφαλής είναι σύνηθες γεγονός στους βρεφονηπιακούς σταθμούς και στα παιδιά σχολικής ηλικίας. Όλες οι κοινωνικοοικονομικές ομάδες μπορούν να προσβληθούν και η φθειρίαση δεν αποτελεί ένδειξη κακής υγιεινής. Η φθείρα δεν επηρεάζεται από το μήκος της τρίχας, το συχνό λούσιμο ή το χτένισμα. Η φθείρα της κεφαλής δε θέτει σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού και δεν είναι υπεύθυνη για τη διασπορά νοσημάτων.
Τρόπος μετάδοσης: Οι φθείρες δεν έχουν φτερά. Δεν πετούν ή πηδούν. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και όχι από ζώα, γίνεται με άμεση επαφή με τα μαλλιά προσβεβλημένων ατόμων ή πιθανό έμμεσα με επαφή με τα προσωπικά τους αντικείμενα όπως κτένες, βούρτσες, καπέλα, ρούχα ή μαξιλάρια.
Κύκλος ζωής του παράσιτου: Το ώριμο θηλυκό, 1-2 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, γεννά ωάρια, που προσκολλώνται στερεά στις τρίχες, μέχρι 1 χιλιοστό από το δέρμα, δεδομένου ότι η θερμοκρασία του σώματος είναι απαραίτητη για την επώασή τους. Κυρίως προτιμάται η περιοχή πίσω από τα αυτιά και τη βάση του κρανίου. Η περίοδος επώασης από το στάδιο της κόνιδας μέχρι την εκκόλαψη των πρώτων νυμφών είναι 6-10 ημέρες. Οι ώριμες φθείρες, ικανές για αναπαραγωγή εμφανίζονται 1-2 εβδομάδες αργότερα. Ο χρόνος ζωής της είναι 1-3 μήνες και στη διάρκεια αυτή εναποθέτει περίπου 300 ωάρια. Η ώριμη φθείρα έχει μήκος 1-3 χιλιοστά και γκριζωπό χρώμα. Τρέφεται κάθε 3-6 ώρες, απομυζώντας αίμα από τον ξενιστή της. Κατά την απομύζηση ελευθερώνει τοξίνες στο δέρμα που, όταν ευαισθητοποιούν το άτομο, προκαλούν ποικίλου βαθμού κνησμό και επιμολύνσεις από το ξύσιμο.
Η φθείρα της κεφαλής μπορεί να επιβιώσει 1-2 ημέρες μακριά από το τριχωτό της κεφαλής και τα αυγά της δεν μπορούν να εκκολαφθούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από αυτές που αναπτύσσονται κοντά στο τριχωτό της κεφαλής.
Αναγνώριση της μόλυνσης: Η διάγνωση στηρίζεται στην απομόνωση φθείρας ή στην παρουσία κόνιδας. Επειδή η φθείρα αποφεύγει το φως και συνήθως κινείται γρήγορα και κρύβεται αποτελεσματικά, είναι δύσκολο να απομονωθεί. Έχει βρεθεί ότι η πιθανότητα ανεύρεσης φθείρας, που υποδηλώνει και ενεργό παρασίτωση, είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη όταν χρησιμοποιηθεί ειδική κτένα σε σχέση με την απλή επισκόπηση. Τα αυγά, οι νύμφες και οι φθείρες μπορούν να φανούν με γυμνό μάτι. Θα μπορούσε όμως να χρησιμοποιηθεί μεγεθυντικός φακός.
Αντιφθειρική αγωγή: Προκειμένου να εφαρμόζεται έγκαιρα η θεραπεία, πρέπει να γίνεται τακτικός έλεγχος από το γονέα με το ειδικό χτένι.
Για την αντιμετώπιση της φθειρίασης χρησιμοποιούνται τοπικά αντιφθειρικά σκευάσματα με τη μορφή λοσιόν, σαμπουάν ή κρέμας.
Τα αντιφθειρικά αυτά εφαρμόζονται στα μαλλιά για 5-10 λεπτά ή τα σκευάσματα που έχουν λοσιόν, για μερικές ώρες και η θεραπεία επαναλαμβάνεται μετά από 7-10 ημέρες. Σημειώνεται ότι η δραστική ουσία παραμένει στα μαλλιά και ασκεί δράση έως και δύο εβδομάδες μετά την εφαρμογή τους. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Το ξίδι, τα conditioners και ο ζεστός αέρας του σεσουάρ αδρανοποιούν το αντιφθειρικό που παραμένει στην τρίχα και γι’ αυτό δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μετά τη θεραπεία. Οι νεκρές κόνιδες που εξακολουθούν να παραμένουν προσκολλημένες στις τρίχες, απομακρύνονται με το ειδικό κτενάκι και διάλυμα ξιδιού πριν την επανάληψη της θεραπείας και όχι αμέσως μετά την πρώτη θεραπεία.
Δεν είναι αποδεδειγμένο αν υλικά όπως η βαζελίνη, το ελαιόλαδο, η μαγιονέζα είναι αποτελεσματικές θεραπείες.
Οι χτένες και οι βούρτσες, τα σεντόνια ή τα ρούχα μπορούν να πλυθούν με ζεστό νερό. Η θερμοκρασία άνω των 53,5 ºC για πέντε λεπτά είναι αρκετή για να φονεύσει τις φθείρες και τα αυγά τους, στα διάφορα αντικείμενα.
Δεδομένου ότι η ώριμη φθείρα επιβιώνει μακριά από τον άνθρωπο 1-2 ημέρες, τα δε ωάρια εκκολάπτονται σε 6-10 ημέρες, τα λούτρινα παιχνίδια που κοιμάται μαζί τους το παιδί ή άλλα μολυσμένα αντικείμενα, πρέπει να πλένονται και να απομονώνονται σε πλαστική σακούλα για 10-12 ημέρες.
Η θεραπεία των κατοικίδιων, όπως γάτας ή σκύλου δεν συνιστάται.
Όταν η θεραπεία αποτύχει, συχνά οφείλεται στο ότι δε δόθηκαν σωστές οδηγίες, δεν ακολουθήθηκαν σωστά οι οδηγίες του αντιφθειρικού φαρμάκου, δεν απολυμάνθηκαν τα ρούχα και ο γύρω χώρος και τέλος, στο ότι υπάρχει αντοχή στα αντιφθειρικά φάρμακα. Μάλιστα, για αποφυγή αντοχής συνιστάται να μη χρησιμοποιείται το ίδιο αντιφθειρικό στο παιδί στη διάρκεια του ίδιου εξαμήνου, αλλά να γίνονται εναλλαγές. Έτσι, πολλοί σήμερα ακολουθούν μηχανικούς τρόπους απομάκρυνσης της φθείρας και αποφεύγουν τη φαρμακευτική αγωγή. Βέβαια, δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για την αποτελεσματικότητά τους.
Προφύλαξη: Μεγάλη σημασία για την αντιμετώπιση της φθειρίασης έχει η πρόληψη και η αποφυγή νέας μόλυνσης.
Τονίζεται ότι τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την άμεση επαφή των μαλλιών τους με τα μαλλιά των άλλων παιδιών καθώς επίσης και να μοιράζονται χτενάκια, βούρτσες και άλλα παρόμοια αντικείμενα. Επίσης, δεν πρέπει να κρεμούν τα σακάκια τους σε κοινές κρεμάστρες στο σχολείο αλλά το καθένα να έχει το σακάκι του στην καρέκλα του.
Συχνά χρησιμοποιούνται απωθητικά της φθείρας του τριχωτού της κεφαλής σε παραδοσιακές συνταγές, απωθητικά σαμπουάν, λοσιόν και spray από αιθέρια έλαια, χωρίς όμως πλούσια επιστημονική τεκμηρίωση.
Όταν ένα παιδί βρεθεί με ψείρες θα πρέπει να εξεταστούν τα μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος, καθώς και όλα τα άτομα τα οποία ήλθαν σε στενή επαφή με τον πάσχοντα και να θεραπευθούν, αν έχουν φθειρίαση. Αυτοί που κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι πρέπει επίσης να θεραπευτούν προφυλακτικά.
Κανένα νόημα δεν έχουν απολυμάνσεις του περιβάλλοντος με εντομοκτόνα δεδομένου ότι η φθείρα δύσκολα επιβιώνει μακριά από την κεφαλή και επιπλέον η δραστική ουσία των εντομοκτόνων μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα παιδιά με φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής δεν πρέπει να αποκλείονται από το σχολείο. Οι γονείς τους όμως, θα πρέπει να ενημερώνονται ότι το παιδί τους θα πρέπει να κάνει τη σωστή θεραπεία.
Μετά από μία περαιτέρω έρευνα στο διαδίκτυο θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε και για την παρακάτω συμφωνία στην οποία μπορούν να έλθουν γονείς,σχολεία και εκπαιδευτικοί προκειμένου να περιοριστεί το φαινόμενο
ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΨΕΙΡΩΝ ΤΡΙΧΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΓΟΝΕΩΝ /ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ /ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ
(Insert school details)
Οι ψείρες συνεχίζουν να προκαλούν προβλήματα και δυσκολίες σε μερικούς γονείς /κηδεμόνες /φροντιστές, δασκάλους και παιδιά. Οι ψείρες δεν μεταδίδουν μεταδοτικές ασθένειες – μεταδίδονται με την επαφή κεφάλι με κεφάλι που έχει ψείρες. Ενώ οι γονείς έχουν την πρωτοβάθμια ευθύνη για τον εντοπισμό και τη θεραπεία των ψειρών του τριχωτού της κεφαλής, ο έλεγχος και η διαχείριση των μολύνσεων με ψείρες είναι μια από κοινού ευθύνη μεταξύ ορισμένων αρμοδίων όπως το Υπουργείο Παιδείας και Τεχνικής Εκπαίδευσης, Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, σχολείων και γονέων. Το Υπουργείο Παιδείας και Τεχνικής Εκπαίδευσης είναι υπεύθυνο για την παροχή συμβουλών και υποστήριξης στα σχολεία σχετικά με τον έλεγχο των ψειρών.
Αυτή η συμφωνία περιγράφει:
• Τις υποχρεώσεις του σχολείου και του γονέα /κηδεμόνα /φροντιστή,
• Τη σημασία μιας συνολικής προσέγγισης για την υγεία για να εξασφαλίζεται μια κατάλληλη και αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα των ψειρών.
Υποχρεώσεις
Γονέας /Κηδεμόνας /Φροντιστής – στις υποχρεώσεις περιλαμβάνονται:
• Τακτικός έλεγχος (κατά προτίμηση μία φορά την εβδομάδα) των μαλλιών του παιδιού του για ψείρες ή αβγά ψειρών και τακτικός έλεγχος όλων των μελών του νοικοκυριού και μετά, αν είναι αναγκαίο, να προβαίνει σε θεραπευτική αγωγή.
• Να βεβαιώνεται ότι το παιδί του δεν πηγαίνει σχολείο αν έχει ψείρες και δεν έχει γίνει θεραπεία.
• Να χρησιμοποιεί ασφαλείς θεραπευτικές πρακτικές που δεν βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού του (βλέπε επισυναπτόμενο φυλλάδιο με τίτλο Θεραπεία και Έλεγχος Ψειρών Τριχωτού Κεφαλής).
• Να ειδοποιεί το σχολείο αν το παιδί του έχει μολυνθεί με ψείρες και να ενημερώνει το σχολείο πότε άρχισε η θεραπεία χρησιμοποιώντας το έντυπο Ενέργειες που Πάρθηκαν.
• Να ειδοποιεί γονείς ή φροντιστές φίλων του παιδιού του ώστε να μπορέσουν να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν τις ψείρες των παιδιών τους αν είναι αναγκαίο.
Διάβασα και συμφωνώ με τις παραπάνω υποχρεώσεις:
Υπογραφή Γονέα/ Κηδεμόνα/ Φροντιστή: ……………………………. Ημερομηνία……………………
Υπογραφή Γονέα/ Κηδεμόνα/ Φροντιστή: ……………………………. Ημερομηνία……………………
Σχολείο – στις υποχρεώσεις περιλαμβάνονται:
• Να διανέμει κανονισμούς και πληροφορίες σχετικά με τον εντοπισμό, αντιμετώπιση και έλεγχο των ψειρών του τριχωτού της κεφαλής σε γονείς /κηδεμόνες /φροντιστές και προσωπικό και να έχει ευπρόσιτα πρωτόκολλα για το πρόγραμμα ελέγχου που εφαρμόζει το σχολείο.
• Να αναπτύξει σχολικό κανονισμό για τις ψείρες που ενδυναμώνει μια ακριβή και συνεπή προσέγγιση σχετικά με τον έλεγχο των μολύνσεων με ψείρες, ο οποίος έχει εγκριθεί από το σχολικό συμβούλιο.
• Να πάρει γραπτή γονική συγκατάθεση για τη διεξαγωγή επιθεωρήσεων ψειρών, κατά την εγγραφή ενός παιδιού στο σχολείο, που θα καλύπτει ολόκληρη τη σχολική εκπαίδευση του παιδιού τους σ’ ένα συγκεκριμένο σχολείο και να καθορίσει ένα εκπαιδευμένο άτομο (ή άτομα) να διεξάγει ελέγχους ψειρών, άτομο που είναι εγκεκριμένο από το Διευθυντή και το σχολικό συμβούλιο.
• Να παροτρύνει τα άτομα αυτά που είναι εξουσιοδοτημένα από το διευθυντή του σχολείου, πχ. δάσκαλος, να ελέγχει οπτικά τα μαλλιά ενός μαθητή, χωρίς καμία σωματική επαφή με το παιδί, αν υπάρχουν υποψίες για παρουσία ψειρών.
• Να παροτρύνει γονείς /κηδεμόνες /φροντιστές να συνεχίζουν να ελέγχουν τακτικά (κατά προτίμηση μία φορά την εβδομάδα) τα μαλλιά του παιδιού τους για ψείρες και να παρέχει μια συμπαθητική προσέγγιση και πρακτικές συμβουλές στους γονείς αυτούς που δυσκολεύονται με τα μέτρα ελέγχου.
• Να παροτρύνει τους μαθητές να μαθαίνουν για τις ψείρες για να βοηθήσουν στην εξάλειψη τυχόν στίγματος ή ‘τραμπουκισμού’ που σχετίζεται με το ζήτημα αυτό.
• Να γνωρίζει ότι η ευθύνη για τον αποκλεισμό ενός παιδιού απ’ το σχολείο εναπόκειται στο διευθυντή ή αρμόδιο άτομο του σχολείου και να γνωρίζει ότι ο αποκλεισμός αυτός αφορά μόνο τα παιδιά αυτά που έχουν ζωντανές ψείρες στο κεφάλι τους και δεν αφορά αβγά ψειρών, και να γνωρίζει την υπόδειξη ότι οι μαθητές θα πρέπει να αποκλείονται από το σχολείο στο τέλος της σχολικής ημέρας όπου θα πρέπει να δίνεται στο μαθητή σημείωμα για το σπίτι με το οποίο θα ενημερώνεται ο γονέας ότι το παιδί του έχει ψείρες.
• Να γνωρίζει ότι δεν υπάρχει κανονισμός στις Διατάξεις Υγείας (Μεταδοτικές Ασθένειες) 2001 για ένα παιδί που έχει κάνει θεραπεία για ψείρες να προσκομίσει εκκαθαριστικό ιατρικό πιστοποιητικό που εκδίδεται από οικογενειακό γιατρό ή δημαρχία, κατά την επιστροφή του στο σχολείο.
• Όπου είναι κατάλληλο και κατά την κρίση του διευθυντή, να χορηγεί προειδοποιητικό σημείωμα στη σχολική κοινότητα όταν έχουν εντοπιστεί ψείρες στο σχολείο.
• Να παροτρύνει γονείς /κηδεμόνες /φροντιστές να αναφέρουν τη θεραπεία που χρησιμοποίησαν και την ημερομηνία έναρξης στο έντυπο Ενέργειες που Πάρθηκαν
(insert name of school) έχει δεσμευθεί να διαχειρίζεται το θέμα των ψειρών μ’ έναν ευαίσθητο και εμπιστευτικό τρόπο. Έχουμε δεσμευθεί στις παραπάνω υποχρεώσεις.
Head Lice Management Agreement Greek
Υπογραφή Διευθυντή:………………………………………. Ημερομηνία……………………
