Ο Ήλιος μας είναι ένα άστρο, όμοιο με τα άστρα που λαμπιρίζουν στον νυχτερινό ουρανό. Χωρίς το φως και την θερμότητά του δεν θα μπορούσε να υπάρξει ζωή στον πλανήτη μας.
Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί λάτρεψαν και δόξαζαν τον Ήλιο, και δεν δίσταζαν να τον θεοποιήσουν. Ανάμεσα τους οι αρχαίοι Έλληνες και Αιγύπτιοι, οι Αζτέκοι, οι ιθαγενής της Αμερικής και οι Κινέζοι, οι οποίοι μάλιστα πίστευαν στην παρουσία ακόμα και δέκα Ήλιων. Ο ήλιος εξάλλου, είναι και ο πιο πιστός καλοκαιρινός σύντροφος. Ο σοφός λαός μας, δηλαδή εμείς οι ίδιοι σαν σύνολο, χρησιμοποιεί την λέξη ηλιοθεραπεία, όταν θέλει να εκφράσει την έκθεση του δέρματος στον ήλιο. Γιατί άραγε την λέει θεραπεία από τον ήλιο; Ο ήλιος αποτελεί πηγή ζωής. Δημιουργεί και επιταχύνει τον μεταβολισμό των φυτών και ζώων και βεβαίως του ανθρώπου. Γι’ αυτό η έκθεσή μας στον ήλιο, η ηλιοθεραπεία, ωφελεί αφάνταστα τον άνθρωπο. Δημιουργεί τις βιταμίνες Α και D και είναι η κατεξοχήν θεραπεία μαζί με την ισορροπημένη διατροφή ενάντια στην οστεοπόρωση, στην αναζωογόνηση του δέρματος, σε ορισμένες μορφές καρκίνων κλπ. Η φύση είναι τόσο σοφή, που οργάνωσε την αύξηση του μεταβολισμού της προβιταμίνης Α (καροτινοειδή) σε βιταμίνη Α με την έκθεσή του στον ήλιο, γιατί η βιταμίνη Α, πέφτοντας ηρωικά, προστατεύει το δέρμα από τις κακές επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας! Παράλληλα ο ανθρώπινος οργανισμός, γνωρίζοντας πολύ καλά τις κακές πλευρές της ηλιακής ακτινοβολίας, εκκρίνει και μια σειρά άλλες ουσίες (π.χ. μελανίνη) για να προφυλάξει το δέρμα του()[1].
Γι’ αυτό η ηλιοθεραπεία δεν γίνεται με παρεμπόδιση της ηλιακής ακτινοβολίας με διάφορα μέσα, όπως η σκιά, τα αντηλιακά κλπ. Αλλά με μέτρο απ’ ευθείας έκθεση του δέρματος στον ήλιο.
Στους πλανήτες Ερμή και Αφροδίτη η ηλιακή ακτινοβολία είναι τόσο ισχυρή, που δεν έχουμε ακόμη ανακαλύψει εκεί ίχνη ζωής. Γι’ αυτό η μεγάλη έκθεση στον ήλιο αντιστρέφει την θετική του επίδραση στην φύση, ιδιαίτερα μετά τα τραγικά αποτελέσματα της ανθρώπινης βουλιμικής κερδοσκοπίας στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, που καταστρέφει το όζον. Το όζον και η ατμόσφαιρα κατακρατούν ένα μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας, ώστε να φθάσει στην επιφάνεια της γής η απαραίτητη ποσότητα. Γι αυτό η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια και δυστυχώς συνεχίζει να αυξάνεται και μειώνεται έτσι ο χρόνος που χρειάζεται να κάνουμε ηλιοθεραπεία.
Όπως σε όλα τα πράγματα έτσι και για την ηλιοθεραπεία υπάρχει η χρυσή τομή. Η λίγη ηλιοθεραπεία ωφελεί, ενώ η πολύ βλάπτει δημιουργώντας αντίθετα αποτελέσματα.
Για το πολύ ή λίγο χρειάζεται να πάρουμε υπ’ όψιν μας τις ώρες της ημέρας. Επειδή οι «κακο-καλές» ακτίνες UVA, και UVB (υπεριώδης ακτινοβολία) έχουν πολύ μικρό μήκος κύματος και υψηλή ενέργεια, φτάνουν στην επιφάνεια της γης μόνον όταν ο ήλιος μεσουρανεί. Δηλαδή το μεσημέρι. Το πρωί και το απόγευμα δεν φτάνουν και η ηλιοθεραπεία μας είναι άνετη και χωρίς κανένα πρόβλημα([2]). Όταν ο ήλιος μεσουρανεί οι ακτίνες UVA, και UVB, φτάνουν στην γη με μεγάλη ένταση και η ηλιοθεραπεία μας περιορίζεται σε 10 έως 20 λεπτά ανάλογα τον τύπο του δέρματος([3]).
«Πράγματι τα τελευταία χρόνια οι συστάσεις από διεθνείς φορείς και οργανισμούς, αποτρέπουν την έκθεση του γενικού πληθυσμού στην ηλιακή ακτινοβολία, δεδομένου ότι υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία [μεσημέρι σ.τ.σ.] αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για μελάνωμα και άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ήλιος είναι και πηγή ζωής και απολύτως απαραίτητος για τη σύνθεση της βιταμίνης D.» γράφει το “iatronet” και συνεχίζει «Οι ομάδες του πληθυσμού που πρέπει να δείχνουν ακόμα μεγαλύτερη προσοχή στην επαρκή πρόσληψη της βιταμίνης είναι: τα παιδιά που βρίσκονται στην ανάπτυξη, οι έγκυες γυναίκες καθώς και αυτές που θηλάζουν, οι μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες έχουν αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης, αλλά και οι ηλικιωμένοι γενικότερα διότι η ικανότητα σύνθεσης βιταμίνης D μειώνεται με την ηλικία.»([4])
Στην έρευνα για τα αντηλιακά που διεξήγαγε στις 23/04/07 το ΠΑΚΟΕ αναφέρονται:
«…Σε δείγμα 100 προϊόντων, μόλις στα πέντε αναγραφόταν ότι προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία για τα στοιχεία που πρέπει να παρατίθενται. Επίσης από τα 7 χαρακτηριστικά του προϊόντος που πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρονται υπήρχε μόλις το ένα και δεν ήταν άλλο από την εμπορική επωνυμία της εταιρείας. Όπως αναφέρεται από τον δερματολόγο κ Χρήστο Βησσαρίου τουλάχιστον τα συστατικά θα πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά προκειμένου να παρέχεται μία στοιχειώδης προστασία στον καταναλωτή.
Η σύσταση του αντηλιακού προϊόντος θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο καθοριστικός παράγοντας του βαθμού της επικινδυνότητάς του. Γενικότερα όσο πιο απλά είναι τα συστατικά ενός αντηλιακού τόσο ασφαλέστερη θεωρείται η χρήση του από τον καταναλωτή. Όπως αναφέρεται σε έρευνα του καθηγητή δερματολογίας στο Ιατρικό τμήμα του ‘’ Κολούμπια”, Νικ Νταξλεϊ, η σύσταση συγκεκριμένων αντηλιακών προϊόντων είναι μια βασική αιτία εκδήλωσης διαφόρων μορφών καρκίνων του δέρματος.
Ως ιδιαίτερα επικίνδυνα κρίνονται επίσης από τους ειδικούς επιστήμονες τα προϊόντα που υπόσχονται γρήγορο μαύρισμα καθώς είναι υπεύθυνα για τη πρόκληση αλλεργιών και άλλων αλλεργικών παθήσεων.
Τα αντηλιακά που πωλούνται ελεύθερα σε οποιοδήποτε εμπορικό κατάστημα – ή ακόμα και στις λαϊκές αγορές – θεωρούνται υπεύθυνα για την πρόκληση καρκινογενέσεων καθώς και ακτινικών κηλίδων στο δέρμα μας.
Οι ακτινικές κηλίδες εμφανίζονται στο λαιμό, στη ράχη, στα χέρια και το πρόσωπο συνήθως μετά από έντονο ερυθηματώδες εξάνθημα λόγω ηλιακής ακτινοβολίας. Ο συνδυασμός τους με τη χρήση αντηλιακού μπορεί να δημιουργήσει επιπρόσθετα δερματικά προβλήματα…»([5])
Τα δε τελευταία νέα από τον ιατρικό κόσμο και τις έρευνες γύρω από την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας λένε ότι η ηλιοθεραπεία είναι απαραίτητη. Το portal “health.eportal.gr” έγραψε:
«Η θεμελιώδης ιατρική άποψη των τελευταίων χρόνων αφορά την επικινδυνότητα των ηλιακών ακτίνων… Γι’ αυτό άλλωστε οι περισσότεροι γιατροί επισημαίνουν ότι πρέπει να προστατευόμαστε με ισχυρές αντηλιακές κρέμες και καπέλα όταν εκθέτουμε το δέρμα μας στην ηλιακή ακτινοβολία. Τώρα όμως, αυτή η άποψη έχει και τον αντίλογό της, αφού δέχεται την αμφισβήτηση Αμερικανών επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
“Η ισχυρή προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία ίσως τελικά δεν μειώνει αλλά προκαλεί περισσότερους θανάτους από καρκίνο. Συστήνεται μάλιστα, η έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία, αν αυτή δεν ξεπερνά τα 15 λεπτά μερικές φορές τη βδομάδα”, αναφέρουν. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, το δέρμα με την έκθεσή του στις υπεριώδεις ακτίνες δημιουργεί τη βιταμίνη D, η οποία, αποτρέπει ή και συντελεί στη θεραπεία πολλών μορφών καρκίνου. Συγκεκριμένα, τέσσερις τελευταίες έρευνες υποδεικνύουν ότι η βιταμίνη D δρα βοηθητικά στην αντιμετώπιση λεμφωμάτων, καρκίνου του προστάτη, του εντέρου και των πνευμόνων – ακόμη και του καρκίνου του δέρματος.
Πρόσφατη έρευνα του καθηγητή Έντουαρντ Γιοβανούτσι του Χάρβαρντ λέει ότι για κάθε θάνατο που προκαλείται από τον καρκίνο του δέρματος η βιταμίνη D μπορεί να αποτρέψει άλλους 30 που αποδίδονται σε άλλες μορφές καρκίνου. Βεβαίως αν αποδειχθούν βάσιμοι οι νέοι επιστημονικοί ισχυρισμοί τότε αυτό θα σημάνει αλλαγή μιας νοοτροπίας με βαθιές ρίζες. Γιατί, όπως λέει ο δρ. Γιοβανούτσι, η παραγωγή της βιταμίνης D, που είναι γνωστή ως «βιταμίνη του ήλιου», «μπλοκάρεται» απ’ το αντηλιακό. Οι επιστήμονες του Χάρβαρντ μάλιστα, αμφισβητούν το πόσο ωφέλιμη τελικά είναι η χρήση του αντηλιακού. Γιατί όταν το απλώνουμε δεν παράγουμε αρκετή βιταμίνη D, που δύσκολα προσλαμβάνεται από τις τροφές ή από το εμπλουτισμένο γάλα και με ακόμα μεγαλύτερη δυσκολία από τα συμπληρώματα διατροφής. Γι’ αυτό και ισχυρίζονται ότι η πολύ λίγη έκθεση στον ήλιο μπορεί να αποδειχθεί πιο επικίνδυνη από την υπερβολική ηλιοθεραπεία.»([6])
«Η καλύτερη προστασία κατά του καρκίνου είναι η αύξηση στον οργανισμό των επιπέδων της βιταμίνης D, της βιταμίνης που συντίθεται από την έκθεση του δέρματος στον ήλιο. Το εντυπωσιακό είναι ωστόσο πως, με όλες τις λιακάδες μας, οι Έλληνες εμφανίζουμε έλλειψη της βιταμίνης αυτής» έγραψε στις 4 Ιουνίου 2009 το ηλεκτρονικό portal kykladesnews και συνέχισε:
«Η αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης D μπορεί να μειώσει τα κρούσματα καρκίνου του μαστού κατά ένα τέταρτο και τα κρούσματα καρκίνου του εντέρου κατά ένα τρίτο, ανακοίνωσαν επιστήμονες αφού μελέτησαν 2.750 έρευνες για τη βιταμίνη D και ο βρετανικός «Ιντιπέντεντ» αφιέρωσε το Σάββατο στα πορίσματά τους την πρώτη σελίδα του.
Ήταν από παλιά γνωστό ότι η έλλειψη της βιταμίνης D συνδέεται με την οστεοπόρωση, καθώς διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Όμως τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει ακόμη περισσότερο την προσοχή, καθώς αποκαλύφθηκε ο ρόλος της στην πρόληψη καρκίνων, καρδιοπαθειών, του διαβήτη και της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Οι αποδείξεις για την ευεργετική δράση της (συντελεί επίσης στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθάει στην ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος) έχουν αυξηθεί τόσο πολύ ώστε κυβερνήσεις εξετάζουν το ενδεχόμενο να αυξήσουν το συνιστώμενο επίπεδο της βιταμίνης D στο αίμα.
Η σύνθεση της βιταμίνης D στο δέρμα εμποδίζεται από τη χρήση αντηλιακών με πολύ υψηλό δείκτη προστασίας. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας στις πόλεις εμποδίζει επίσης την ηλιακή ακτινοβολία να φτάσει στο δέρμα μας. Επιπλέον στις μεσογειακές χώρες δεν καταναλώνουμε τόσο τις λιπαρές τροφές που περιέχουν βιταμίνη D, καθώς το κύριο λίπος της διατροφής μας είναι το ελαιόλαδο, που δεν μας δίνει βιταμίνη D.»([7])
Και ας έλθουμε στις γυναίκες και στην ευαισθησία τους για την ομορφιά τους. Το γυναικείο portal “woman.eportal.gr” αφιέρωσε μία ιστοσελίδα για τα “6 καλά της ηλιοθεραπείας”:
«Οι βλάβες που μπορεί να προκαλέσει στην υγεία μας η αλόγιστη έκθεση στον ήλιο είναι πολλές και επικίνδυνες… Όμως ο ήλιος δεν προκαλεί μόνο προβλήματα στον οργανισμό μας. Οι ευεργετικές επιδράσεις του, τόσο στον τομέα της υγείας όσο και της ψυχικής διάθεσης και της ομορφιάς, είναι αρκετές…
- Μας κάνει χαρούμενους
Οι ηλιόλουστες μέρες του καλοκαιριού καλυτερεύουν την ψυχική μας διάθεση, διεγείροντας την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών, ουσιών του εγκεφάλου που επιδρούν στην ψυχική μας κατάσταση: οι ενδορφίνες (τα φυσικά παυσίπονα του οργανισμού), η σεροτονίνη (η ορμόνη που συνδέεται με την ψυχική διάθεση) και η μελατονίνη, που ευθύνεται για τον ήρεμο ύπνο. Αντίθετα με την ηλιοφάνεια, η συννεφιά επιβαρύνει την ψυχική μας διάθεση, φέρνοντας δυσθυμία και κατάθλιψη.
- Δυναμώνει τα οστά
Οι ακτίνες του ήλιου αυξάνουν την παρουσία της βιταμίνης D στον οργανισμό, η οποία είναι βασική ουσία για το αμυντικό μας σύστημα, κυρίως για το μυοσκελετικό. Η ικανότητα της βιταμίνης D να εναποθέτει το ασβέστιο στα οστά επιτρέπει όχι μόνο να τα διατηρούμε υγιή και γερά, αλλά ταυτόχρονα ανακουφίζει από τα προβλήματα των αρθρώσεων που προκαλούνται τους χειμερινούς μήνες.
- Χαρίζει λάμψη στα μαλλιά
Η υπεριώδης ακτινοβολία μαζί με την απολυμαντή δράση του θαλασσινού νερού είναι αποτελεσματική ενάντια στις δυσλειτουργίες του τριχωτού της κεφαλής όπως είναι η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. (…)
- Μειώνει τα καρδιακά επεισόδια
Η θερμότητα της ηλιακής ακτινοβολίας προκαλεί διαστολή των αρτηριών, και από τη στιγμή που τα καρδιακά επεισόδια πλήττουν όσους έχουν φραγμένες (βουλωμένες) αρτηρίες, δηλαδή έχουν μικρή ροή του αίματος, η διαστολή των αρτηριών είναι σαφέστατα πολύ θετική. Όμως η έκθεση στον ήλιο θα πρέπει να είναι περιορισμένη και η θερμοκρασία του σώματος να διατηρείται σταθερή, γιατί διαφορετικά η αυξημένη θερμοκρασία αυξάνει και το έργο της καρδιάς και την κουράζει.
- Εξαφανίζει τα σπυράκια
Η ηλιακή ακτινοβολία απομακρύνει τους μικροοργανισμούς και καθαρίζει το δέρμα, επαναφέροντας την παραγωγή του σμήγματος σε φυσιολογικά επίπεδα με αποτέλεσμα τα σπυράκια να εξαφανίζονται. Όσοι αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα επιβάλλεται να κάνουν ηλιοθεραπεία -με μέτρο- κατά τις διακοπές. (…)
- Βοηθά το έκζεμα και την ψωρίαση
Η ηλιοθεραπεία είναι μια παλιά πρακτική, που χρησιμοποιείται και σήμερα για τη θεραπεία ή καλυτέρευση ορισμένων παθήσεων του δέρματος, όπως είναι η ψωρίαση, μια δερματοπάθεια που πλήττει συνήθως μεγάλες περιοχές του δέρματος, το ατοπικό έκζεμα και η ποικιλόχρους πιτυρίαση…»([8])
————————-
Δεν ξέρω αν βοήθησα, αλλά συμπερασματικά μπορούμε να καταλήξουμε στο ότι η ηλιοθεραπεία είναι απαραίτητη με μέτρο και χωρίς αντηλιακά. Γι’ αυτό να μην γίνεται ντάλα μεσημέρι, αλλά αργά το πρωί ή νωρίς το απόγευμα. Αν χρειαστεί να μείνουμε μεσημέρι, βάζουμε το πιό απλό αντηλιακό ή καθόμαστε σε σκιά. Γενικά ΝΑΙ στην ηλιοθεραπεία, αλλά με μέτρο, όπως το κρασί.
Γιωργάκης Κωστής
[1] Σημαντική επίσης συμβολή στην προφύλαξη του δέρματος παρέχουν τα καροτινοειδή (προβιταμίνη Α) και η βιταμίνη Α.
Η βιταμίνη Α προφυλάσσει το δέρμα από διάφορες αλλοιώσεις
Η πρόσληψη από τις τροφές καροτινοειδών, όπως έχουν αποδείξει επανειλλημένες έρευνες, αυξάνει την ικανότητα αντανάκλασης στο δέρμα βελτιώνοντας την προστατευτική του λειτουργία. Η β-καροτίνη ενεργεί ως φυσικό αντιηλιακό με άμεση φωτοπροστατευτική δράση, λόγω της φυσικής ιδιότητάς της να αντανακλά το φως. Η βιταμίνη αυτή περιέχεται στα σκούρα πράσινα λαχανικά, στις γλυκοπατάτες στα καρώτα και η βιταμίνη Α παρέχεται με τις ζωικές τροφές όπως ο κρόκος του αυγού, τα γαλακτοκομικά, το συκώτι και τα λιπαρά ψάρια. Τα καροτινοειδή επίσης ως πρόδρομοι της βιταμίνης Α έχουν και άλλες βιολογικές δραστηριότητες. Ενδιαφέρουσες είναι η δυνατότητα τους να αλλάζουν τα χαρακτηριστικά της απορρόφησης του δέρματος, τη λειτουργία των αντιοξειδωτικών και τις ανοσοτροποποιητικές επιδράσεις. Επίσης είναι αποτελεσματικά στην εξουδετέρωση του μονήρους Ο2 και στο να περισυλλέγουν ελεύθερες ρίζες με αποτέλεσμα ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Η β-καροτίνη παρέχει επίσης υψηλή ανθεκτικότητα στην ανοσοκαταστολή. (http://www.iatronet.gr/).
[2] Αυτό δεν ισχύει ακριβώς έτσι για τα υψόμετρα. Στα βουνά ισχύει διευρυμένο επικίνδυνο ωράριο και συνιστάται η ηλιοθεραπεία το πρωί η αργούτσικα το απόγευμα. Στα χιόνια τα πράγματα είναι πολύ πιό δύσκολα, γιατί το χιόνι με την αντανάκλασή του προσθέτει ένα 80% ακτινοβολία επί πλέον.
[3] Ο ήλιος μεσουρανεί στο μισό της ημέρας. Όμως μερικές ώρες πριν και μερικές μετά η ηλιακή ακτινοβολία είναι πολύ έντονη. Γι’ αυτό το χρονικό διάστημα 2 ωρών πριν και μετά (σύνολο 4 ώρες) θεωρείται επικίνδυνο και χρειάζεται προσοχή.
[4] http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=8483
[5] http://www.pakoe.gr
[6] http://health.eportal.gr/health/themataoz_ereynes/11394oz_2008061311394.php3
[7] http://www.kykladesnews.gr/Aparetiti-15-lepta-i-iliotherapia.html
[8] http://woman.eportal.gr/v5/woman/omorfia/13233oz_2007070513233.php3
