Πώς θα σας φαινόταν να κάνατε το γάμο σας σε έναν αχυρώνα; Ή να αρμέξετε αγελάδες και κατσίκες με τα παιδιά σας; Ή να δεχτείτε στο αγρόκτημά σας μια ολόκληρη τάξη από μικρά παιδιά ή εφήβους γεμάτα ενέργεια και όρεξη για μάθηση; Μια μέρα σε ένα αγρόκτημα μπορεί να είναι ιδιαίτερα εκπαιδευτική και διασκεδαστική για όλη την οικογένεια, σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Guardian.
Ανοίγοντας τις φάρμες στα παιδιά δεν σημαίνει ότι οι αγρότες αναλαμβάνουν το ρόλο του δασκάλου. Αντιθέτως, ολοένα και περισσότεροι αγρότες και κτηνοτρόφοι κατανοούν σιγά σιγά τις θετικές επιπτώσεις που υπάρχουν όταν μοιράζεσαι τη γνώση και την εξειδίκευση σου με το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο που είναι γεμάτο ενδιαφέρον και περιέργεια. Μεγάλος αριθμός παιδιών επισκέπτονται τις βρετανικές φάρμες και έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την παραγωγή τροφίμων από την πρώτη στιγμή της διαδικασίας.
Συγκεκριμένα, περίπου 1,2 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι πραγματοποιούν επισκέψεις σε αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες κάθε χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία του βρετανικού οργανισμού Εκπαίδευσης για την Γεωργία και την Ύπαιθρο (FACE). Ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί, καθώς οι καταναλωτές δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την προέλευση και την παραγωγή των τροφίμων λόγω των διαφόρων διατροφικών σκανδάλων που έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη τους, όπως το σκάνδαλο με το κρέας αλόγου.
Αύξηση 20% στις επισκέψεις
Σύμφωνα με τον Μπιλ Γκράχαμ, εκτελεστικό διευθυντή του FACE, «υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τους καταναλωτές για να μάθουν από πού προέρχεται το φαγητό τους και ολοένα και περισσότεροι αγρότες θέλουν να μοιραστούν τις γνώσεις τους». Και προσθέτει ότι, «η τελευταία έρευνα που κάναμε ήταν το 2008 και ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 200.000 από τότε. Εκτιμούμε ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται».
Πάνω από 2.000 αγρότες στο Ηνωμένο Βασίλειο συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό. Επιπλέον, υπάρχει και ένα 2ο πρόγραμμα που αφορά την παροχή διαπίστευσης από εκπαιδευτική επίσκεψη σε αγρόκτημα. Αφορά μονοήμερες επισκέψεις σε φάρμες, όπου στο τέλος της επίσκεψης προβλέπεται οι αγρότες να παρέχουν πιστοποιητικά παρακολούθησης καθώς και ενημερωτικό υλικό.
Όσο αστικοποιείται η χώρα, οι πολίτες νιώθουν ότι χάνουν τις συνδέσεις τους με την ύπαιθρο και την πρωτογενή παραγωγή.
«Οι επισκέψεις σε αγροκτήματα μπορεί να βοηθήσουν στην εμπέδωση της διατροφικής ασφάλειας καθώς μπορεί να βελτιώσει τις καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών όταν βλέπουν με τα ίδια τους τα μάτια πώς παράγονται οι τροφές που καταναλώνουν», τονίζει ο Γκράχαμ.
Επιπλέον, για να διαμορφωθούν υγιή διατροφικά πρότυπα, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος από τις εκπαιδευτικές εκδρομές σχολείων σε φάρμες. Τα μικρά παιδιά, είναι πιο επιρρεπή σε διατροφικές ατασθαλίες ή είναι πιο δύσκολα στα φαγητά, έτσι εκπαιδεύοντας τα από μικρή ηλικία αποδεικνύεται πιο εύκολο, υποστηρίζει ο Γκράχαμ, και σε αυτό το σημείο οι αγρότες μπορούν να προσφέρουν τη βοήθειά τους. Συνεχίζει λέγοντας ότι «θέλουμε να ενθαρρύνουμε τα παιδιά και τις οικογένειες τους να πάνε στα αγροκτήματα και να βιώσουν από πρώτο χέρι την εμπειρία της γεωργίας. Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή την εμπειρία, μιας και παρέχει την καλύτερη δυνατή κατανόηση του πώς παράγονται τα τρόφιμα και πώς η γη διατηρείται με τη φροντίδα των αγροτών».
Η εικόνα επί ελληνικού εδάφους: Λίγες φάρμες, πολλές προοπτικές
Αν και οι επισκέψιμες φάρμες για εκπαιδευτικό σκοπό γνωρίζουν σημαντική άνθιση στο εξωτερικό, στην Ελλάδα λιγοστά είναι ακόμα τα επισκέψιμα αγροκτήματα. Η Agrenda όμως, έψαξε και βρήκε μερικά από τα ελληνικά αγροκτήματα που δέχονται επισκέψεις. Μερικά πιστοποιημένα βιολογικά κτήματα:
1. Νικόλαου Ρεπάνη, Νεμέα: παράγει οίνο ερυθρό. τηλ.: 210 99 50 719, e-mail: [email protected], www.repanis.gr
2. Οικογένεια Γεώργα, Σπάτα: παράγει λευκά και ερυθρά ξηρά κρασιά, ρετσίνα, ημίγλυκοι & γλυκείς οίνοι, κ.α. τηλ.: Δημήτρης Γεώργας, 210 60.25.404, κιν. 6977 975 222, e-mail: [email protected], www.geowines.gr
3. Biogreco, Σ. Αργυρόπουλος – Χ. Λύρας & ΣΙΑ Ε. Ε, 11ο χλμ. Σπάρτης Γυθείου, Καμίνια Λακωνίας: παράγει κοτόπουλα και προϊόντα από κοτόπουλο, νωπά και κατεψυγμένα. τηλ.: 27310 35667, e-mail: [email protected], www.biogreco.gr
4. Κληροδότημα Απ. Σημαντήρη, Ιωάννης Μαυρογιάννης, Μυτιλήνη: παράγει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και παρθένο ελαιόλαδο. τηλ.: 22510 27969, e-mail: [email protected]
Επιπλέον, στην Κρήτη υπάρχει μεταξύ άλλων ένα αξιόλογο επισκέψιμο αγροκτήμα. Ο λόγος για τη φάρμα Agreco (www.agreco.gr) που βρίσκεται σε μια ονειρική τοποθεσία κοντά στο Ρέθυμνο με αμπελώνες και ελαιώνες που «βλέπουν» στο Κρητικό πέλαγος.
Επίσης, στη Μεγ. Παναγία – Γομάτι, Χαλκιδική, βρίσκεται το επισκέψιμο αγρόκτημα Πλατανόρεμα. Εκεί, μπορεί να βρει κανείς στάβλους με άλογα και πόνυ για ιππασία, γαϊδουράκια, πρόβατα και κατσίκια, αγριογούρουνα, γαλοπούλες και φασιανούς. Παιδική χαρά, γήπεδο ποδοσφαίρου 5×5, ποικίλες αθλοπαιδιές, ενθουσιάζουν τις οργανωμένες επισκέψεις σχολείων ή μεμονωμένες οικογενειακές εκδρομές.
Στη Θεσσαλονίκη, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή διαθέτει ένα πρόγραμμα που δίνει την ευκαιρία σε οικογένειες της πόλης να έχουν μια ξεχωριστή κυριακάτικη εξόρμηση. Στο εκπαιδευτικό αγρόκτημα της Σχολής μπορούν ακόμα να πραγματοποιηθούν ακόμα και τα γενέθλια των παιδιών.
Αξιοθαύμαστο είναι και το Οικολογικό Αγρόκτημα Θέρμης στη Λέσβο, όπου οι μαθητές μπορούν να μάθουν για την ελαιοπαραγωγή του νησιού.
Την ομορφιά της φύσης και των ελεύθερων ζώων μπορεί να απολαύσει κανείς στο βιολογικό αγρόκτημα “ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗ” ιδρύθηκε το 1998 και αποτελείται από 700 στρμ. στα οποία καλλιεργούνται μηδική, καλαμπόκι, σιτηρά, κτηνοτροφικό μπιζέλι, κ.α.
Ακόμα, ξεχωρίζει το πολυβραβευμένο αγρόκτημα “KAZAKH” που ξεκίνησε το 1996 και πλέον σε συνολικά 800 στρμ., οι άνθρωποι του αγροκτήματος καλλιεργούν με ιδιαίτερη φροντίδα πατάτες και καρότα.
Τέλος, και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών δέχεται εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων. Τα προγράμματα ξεναγήσεων έχουν καταρτισθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των μαθητών-επισκεπτών ανάλογα με τη βαθμίδα της εκπαίδευσής τους.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΣΧΟΛΕΙΩΝ
Ανεξαρτήτως αν είστε αρχάριος ή έμπειρος καλλιεργητής, το να ανοίξετε τις πόρτες σας στο κοινό μπορεί να αποδώσει ατομικά και συλλογικά οφέλη. Καλό όμως είναι να ακολουθήσετε τα εξής:
● Βρείτε το κατάλληλο πρόσωπο που θα αναλάβει την επικοινωνία με τα σχολεία και θα οργανώσει τις εκδρομές.
● Βεβαιωθείτε ότι κάθε πτυχή της υγείας και της ασφάλειας καλύπτεται.
● Ενημερωθείτε σχετικά με τη διενέργεια αξιολογήσεων κινδύνων και απαραίτητη ασφάλιση αστικής ευθύνης.
● Ενθαρρύνετε το σύνολο του προσωπικού σας να εμπλακεί στην όλη διαδικασία μιας και για να πετύχει απαιτείται ομαδική δουλειά.
● Μην ξεκινήσετε να επενδύεται αν νοιώθετε ότι δεν μπορείτε να φιλοξενήσετε μικρά παιδιά. Αυτή η δουλειά δεν είναι για όλους ανεξαιρέτως.
Πώς γίνεται η μετατροπή της φάρμας;
Οι αγρότες που ενδιαφέρονται να φιλοξενήσουν σχολικές επισκέψεις δεν χρειάζεται να κάνουν τεράστιες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian. Αρκεί για αρχή να έχουν καλή διάθεση, υπομονή, κάποιο χώρο που τα παιδιά θα μπορούν να πλένουν τα χέρια τους και να πάνε τουαλέτα.
Εάν οι αριθμοί των επισκεπτών αυξηθούν, καλό θα ήταν να προστεθεί ένας κλειστός χώρος ως καταφύγιο για τις μέρες που ο καιρός είναι άστατος. Για οποιεσδήποτε περαιτέρω επενδύσεις οι αγρότες μπορούν να αναζητήσουν οικονομική στήριξη που διατίθεται από τράπεζες ή/και οργανισμούς.
Τέλος, και ο οργανισμός FACE υποστηρίζει τις φάρμες επικοινωνώντας με σχολεία που θέλουν να μετέχουν στο πρόγραμμα, διεξάγοντας αξιολογήσεις κινδύνων και προτείνοντας τη σωστή ασφάλιση που είναι απαραίτητη για τα αγροκτήματα.
Σημειώνεται ότι το κέρδος είναι αμοιβαίο. Επωφελούνται τα παιδιά αλλά και οι αγρότες επειδή αναδεικνύονται ως σημαντικά μέρη της τοπικής κοινωνίας, υπάρχει μεγαλύτερη τοπική υποστήριξη για τα προϊόντα της φάρμας.
