Δέκα Έλληνες γιατροί συμβουλεύουν: «Τι δεν θα έκανα ποτέ»

Για ποιον λόγο ένας καθηγητής Δερματολογίας δεν θα έκανε ποτέ σολάριουμ, ένας καθηγητής Φαρμακολογίας δεν θα εμβολιαζόταν κατά της γρίπης και ένας καθηγητής Λοιμωξιολογίας δεν θα έδινε στο παιδί του αντιβίωση με τα πρώτα συμπτώματα; Δέκα επιστήμονες από τον χώρο της υγείας εξηγούν γιατί δεν θα έκαναν τα πιο συχνά λάθη που κάνουν οι Έλληνες όσον αφορά την υγεία τους.

• Ανδρέας Κατσάμπας – Επίτιμος καθηγητής Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ολες οι μελέτες των ευρωπαϊκών και αμερικανικών επιστημονικών οργανώσεων που αφορούν τον καρκίνο του δέρματος συμβουλεύουν εναντίον του σολάριουμ, διότι είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι μπορεί να προωθήσει την εκδήλωση καρκίνου του δέρματος. Μάλιστα, σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου ο ήλιος είναι άφθονος, η χρήση του σολάριουμ είναι περιττή. Συμπερασματικά, όχι απλώς δεν θα έκανα ποτέ σολάριουμ, αλλά δεν το συνιστώ επ’ ουδενί για αισθητικούς λόγους. Οταν χρησιμοποιούμε ακτινοβολίες παρόμοιες με αυτές που εκπέμπει το σολάριουμ, το κάνουμε μόνο για θεραπευτικούς λόγους σε διάφορα νοσήματα, όπως είναι η ψωρίαση. Πέραν αυτού, δεν είναι καθόλου σίγουρο αν στην Ελλάδα τα μηχανήματα έχουν περάσει τις μελέτες δοσομέτρησης για τις λυχνίες και το μήκος κύματος, που αφορούν την ασφάλειά τους.

• Νίκος Μπατάκης –Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας, συντονιστής – διευθυντής του Ακτινολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός

Κατ’ αρχάς η ακτινογραφία γίνεται με ιοντίζουσες ακτινοβολίες, που μεταφέρουν ενέργεια ικανή να εισχωρήσει στο σώμα μας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), οι ανεξέλεγκτες ακτινογραφίες είναι βλαπτικός για την υγεία παράγοντας και παράγοντας πρόκλησης καρκίνου (καρκινογένεσης). Αρα η έκθεση σε αυτές τις ακτινοβολίες πρέπει να γίνεται με φειδώ και βάσει των κλινικών ενδείξεων. Αυτό ισχύει για την αξονική τομογραφία και την απλή, όχι όμως για τη μαγνητική, η οποία ανήκει στα μαγνητικά πεδία. Αυτή η τεχνολογία βρίσκεται σε εκκρεμότητα από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχουν περιγραφεί οι επιπτώσεις της στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιπλέον, η ακτινοβολία είναι αθροιστική, δηλαδή δεν έχει σημασία εάν κάνουμε μία ακτινογραφία σήμερα και μία έπειτα από τρία χρόνια. Για αυτούς τους λόγους και η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία έχει συντάξει ειδικά πρωτόκολλα, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούν οι γιατροί ώστε να αποφεύγονται ακτινοδιαγνώσεις χωρίς λόγο.

• Δημήτρης Κουβέλας – Καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

«Δεν θα έκανα το εμβόλιο της γρίπης»

Ούτε το έχω κάνει ούτε θα το έκανα το εμβόλιο της γρίπης. Και αυτό διότι δεν έχει ένδειξη για εμένα. Είμαι νεότερος από 65 ετών, δεν έχω χρόνιες παθήσεις του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος, ούτε και κάποια άλλη ενεργό νόσο, η οποία θα αποτελούσε παράγοντα σημαντικής επιβάρυνσης του οργανισμού μου σε περίπτωση νόσησης από γρίπη. Θα πρέπει να γνωρίζει ο κάθε πολίτης ότι δεν υπάρχει φάρμακο που να στερείται ανεπιθύμητων δράσεων, επομένως ο λόγος κόστους – ωφέλειας είναι αρνητικός. Δεν είναι λοιπόν μόνο το άμεσο κόστος που επιβαρύνει τα Ταμεία, έχει σχέση και με την ουσία της άσκησης καλής ιατρικής πρακτικής. Επίσης, δεν έχει σημασία αν είναι ή δεν είναι καινούργιο το εμβόλιο. Κατά τεκμήριο τα εμβόλια που βγαίνουν στην αγορά είναι δοκιμασμένα.

•  Κωνσταντίνος Νάτσης– Πρόεδρος της Αθλητιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, ορθοπεδικός χειρουργός, αναπληρωτής καθηγητής Ανατομίας στο ΑΠΘ Θεσσαλονίκης

«Δεν θα έπαιρνα ποτέ αναβολικά»

Ακόμη και όταν έκανα πρωταθλητισμό – ήμουν στους δρόμους αντοχής του σκι (cross – country skiing), το οποίο είναι ολυμπιακό άθλημα – ποτέ δεν πήρα αναβολικά. Και αυτό διότι γνωρίζω πολύ καλά τα δεκάδες πράγματα που μπορεί να πάθει κάποιος. Τα πιο συχνά είναι ατροφία στους όρχεις και μείωση του όγκου του σπέρματος, αλλαγές οι οποίες δεν είναι ανατάξιμες. Προκαλούν επίσης χημικό ευνουχισμό (καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, σεξουαλική ανικανότητα, γυναικομαστία και στείρωση). Επιπλέον, υπερβολική αύξηση ασβεστίου, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αδυναμία, εύκολη κόπωση, αλλά και σχηματισμός λίθων στους νεφρούς. Εναπόθεση ασβεστίου στις αρθρώσεις, στα μάτια και στο δέρμα, πεπτικό έλκος και αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως επιθετικότητα. Επίσης, υπάρχουν ακόμη χειρότερα, καθώς μπορεί να προκαλέσουν πολυκυτταραιμία διότι διεγείρουν τον μυελό των οστών να παράγει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια και σοβαρές ηπατικές βλάβες, όπως κίρρωση και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Και όλα αυτά αποδεδειγμένα σε κανονικές ποσότητες, όχι σε εκατονταπλάσιες που λαμβάνουν κάποιοι αθλητές.

• Ηρακλής Πούλιας – Συντονιστής διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής του Ερυθρού Σταυρού

«Δεν θα εμπιστευόμουν μόνο το PSA για τον καρκίνο του προστάτη»

Ποτέ δεν θα εμπιστευόμουν αποκλειστικά το PSA (προστατικό αντιγόνο), διότι δεν είναι ένας απλώς δείκτης, είναι ένα σημαντικό νούμερο σε μια «συνάρτηση» διαγνωστικών παραγόντων που χρήζουν επεξεργασίας και αξιολόγησης μόνο από τον ουρολόγο. Για να γίνει πιο ξεκάθαρο, αρκεί να σας πω ότι μόνο ένας στους τέσσερις άνδρες με παθολογικό PSA έχει τελικά καρκίνο του προστάτη. Γεγονός που σημαίνει ότι οι τρεις έκαναν την αιματολογική εξέταση χωρίς να υπάρχει λόγος και επιπλέον νομίζουν ότι κάτι τους συμβαίνει και υποβάλλονται σε εξετάσεις επίπονες και κάποιες φορές και σε θεραπείες. Κάτι άλλο, εκτός από κακοήθεια, που μπορεί να αποκαλύψει το PSA είναι ο καρκίνος του προστάτη ο οποίος είναι μακράς και καλής πορείας (μη επιθετικός). Αυτή η κατηγορία των αρρώστων με μη επιθετικό καρκίνο υποβάλλεται σε θεραπείες και σε χειρουργεία μη απαραίτητα, τα οποία πιθανόν να έχουν παρενέργειες, όπως στυτική δυσλειτουργία και, σπανιότερα, ακράτεια ούρων. Εν κατακλείδι, την ένδειξη αυτή πρέπει να τη θέτει μόνο ο ουρολόγος, αλλά δυστυχώς γίνεται κατάχρηση της εξέτασης από διάφορους γιατρούς (παθολόγους, γενικούς γιατρούς κ.ά.).

• Λιάνα Μαΐλη – Υπεύθυνη εμβολιασμού παιδιών στους Γιατρούς του Κόσμου

«Δεν θα παρέλειπα εμβόλιο του παιδιού μου»

Σε καμία περίπτωση δεν θα άφηνα το παιδί μου ανεμβολίαστο στα βασικά εμβόλια. Τα βασικά είναι για διφθερίτιδα, τέτανο, κοκίτη, πολιομυελίτιδα, μηνιγγίτιδα, ιλαρά, ερυθρά, ηπατίτιδα Β και παρωτίτιδα. Αυτά είναι τα εμβόλια που γίνονται στους πρώτους 15 μήνες της ζωής. Δεν έχουν όμως όλα τα παιδιά τη δυνατότητα σήμερα να είναι ασφαλισμένα για να εμβολιάζονται. Ετσι, ολοένα περισσότερα παιδιά στη χώρα μας είναι ανεμβολίαστα ακόμη και στα βασικά. Αν αυτό συνεχίσει και επεκταθεί, τότε υπάρχει κίνδυνος σε μερικά χρόνια στην Ελλάδα να δούμε ασθένειες για τις οποίες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δηλώσει ότι δεν θα υπάρχουν στο μέλλον. Σημαντικός αριθμός παιδιών στην Ελλάδα κινδυνεύει. Για αυτούς τους λόγους προσπαθούμε να εμβολιάζουμε καθημερινά όσο περισσότερα παιδιά μπορούμε δωρεάν.

•  Δημήτρης Δικαίος – Αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπεύθυνος της Μονάδας Μελέτης Υπνου στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο

«Δεν θα έπαιρνα συστηματικά χάπια για να κοιμάμαι»

Δεν θα έπαιρνα συστηματικά χάπια για τον ύπνο. Διότι αυτή η κατηγορία έχει το πρόβλημα ότι, αν τα παίρνει κάποιος συστηματικά, ο οργανισμός τα συνηθίζει και με τον καιρό σταματά η δράση τους, αλλά δεν μπορεί να τα κόψει και να κοιμηθεί δίχως αυτά. Μάλιστα, στη φάση της διακοπής ο ύπνος είναι χειρότερος από τη φάση πριν από τη λήψη τους. Ο δεύτερος λόγος που δεν θα τα έπαιρνα είναι πως πιστεύω ότι οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις και οι διάφορες τεχνικές της υγιεινής του ύπνου έχουν πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη μακροχρόνια αντιμετώπιση της αϋπνίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έπαιρνα ένα χάπι για τον ύπνο σε ειδικές καταστάσεις, όπως ένα αεροπορικό ταξίδι μεγάλης διάρκειας ή εάν υπάρχει κάποιος λόγος έντονου στρες για δύο ή τρεις ημέρες. Πάντως, θα φρόντιζα να τα διακόψω αμέσως, αν αισθανόμουν ότι τα είχα ανάγκη έπειτα από χρήση μερικών ημερών για να κοιμηθώ. Δεν μπορώ να παραγνωρίσω, πάντως, ότι για κάποιους ανθρώπους η συνεχής χρήση σε μικρή δόση (όχι σε μεγάλη, ποτέ) οποιουδήποτε υπνωτικού έχει γίνει συνήθεια που θα δυσκολεύονταν να αποχωριστούν.

•  Σωτήρης Τσιόδρας – Λοιμωξιολόγος στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων

«Δεν θα έδινα αντιβίωση στο παιδί μου για τον πυρετό»

Για έναν υψηλό πυρετό μπορεί να ευθύνεται μια λοίμωξη τόσο από μικρόβιο όσο και από κάποιον ιό. Στην Ελλάδα είναι πολύ γνωστό ότι οι περισσότεροι αγοράζουν μόνοι τους για θεραπεία αντιβιοτικά χωρίς να χρειάζεται και χωρίς να ρωτούν τον γιατρό. Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο να κάνει τα μικρόβια ανθεκτικά και όταν πραγματικά αρρωστήσει από βακτήριο να μην έχουμε επιλογή φαρμάκου που θα το καταπολεμήσει. Επίσης, αυξάνει την πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών. Αν το παιδί ή ο ενήλικος έχει συνάχι, πόνο στα κόκαλα, αίσθημα κούρασης και πυρετό, δεν χρειάζεται αντιβίωση διότι πρόκειται για συμπτώματα κρυολογήματος. Ο οργανισμός μας έχει όπλα κατά των ιών και αντιμετωπίζει το κρυολόγημα χωρίς την αντιβίωση. Εξάλλου, ένα υγιές παιδί έχει όλα τα εφόδια να αντεπεξέλθει στις ιώσεις. Προτιμώ να του δίνω υγρά, να το ξεκουράζω, να καταπολεμώ τον πυρετό με τα συνήθη αναλγητικά και τις μύξες με φυσικό ορό, και μόνον αν επιμείνουν τα συμπτώματα να ζητήσω τη γνώμη ειδικού.

• Αναστασία Αμφιλοχίου – Υπεύθυνη της Μονάδας Μελέτης Υπνου στο Νοσοκομείο Σισμανόγλειο

«Δεν θα απέρριπτα την εναλλακτική ιατρική»
Προτιμώ τις μη χημικές θεραπευτικές θεραπείες όπου αυτό είναι εφικτό, διότι τα χημικά φάρμακα έχουν πάντα παρενέργειες. Δυστυχώς, δεν υπάρχει χημικό φάρμακο χωρίς παρενέργεια – ακόμη και τα απλά αναλγητικά ή τα αποσυμφορητικά της μύτης. Το κακό με τις χημικές φαρμακευτικές θεραπείες, όταν παρουσιαστούν παρενέργειες, είναι ότι μετά πρέπει να χορηγηθεί νέο φάρμακο για την αντιμετώπιση της παρενέργειας, και αυτό γίνεται επειδή η θεραπεία είναι συμπτωματική και όχι ολιστική. Ο βελονισμός, για παράδειγμα, είναι μια αρχαία θεραπευτική μέθοδος, εφαρμόζεται εδώ και 4.000 χρόνια χωρίς διακοπή, και σήμερα υπάρχουν νοσοκομεία στην Κίνα που αντιμετωπίζουν ακόμη και πολύ σοβαρές παθήσεις με παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ενώ μπορεί να λειτουργήσει και ως συμπληρωματική θεραπεία στη δυτική ιατρική. Δεν υπάρχουν αποκλεισμοί, ούτε δογματισμοί. Βεβαίως, η επιλογή και η εφαρμογή γίνεται πάντα και μόνο από γιατρούς.

•  Περμανθία Πανανή – Πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών – Μαιευτών Αθήνας

«Δεν θα απέκλεια ποτέ τον τοκετό στο σπίτι»

Εγώ ως έγκυος και μελλοντική μητέρα θα επέλεγα να γεννήσω στο σπίτι, αν υπήρχαν κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις: ο τοκετός να διεκπεραιωνόταν από επαγγελματία υγείας εντεταλμένο και νομοθετικά κατοχυρωμένο – δύο μαίες ή γιατρός και μαία. Και βέβαια θα έπρεπε να έχει προηγηθεί ενδελεχής έλεγχος που να μη με κατατάσσει στην κατηγορία του υψηλού περιγεννητικού κινδύνου (όπως π.χ. να μην έχω υπέρταση και διαβήτη). Θα το έκανα γιατί ο τοκετός στο σπίτι είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για να έρθει ένα παιδί με ηρεμία στην οικογένεια και δεν είναι τόσο τραυματικός όσο ένας παρεμβατικός τοκετός. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τη μητέρα και το παιδί, γιατί δεν υπάρχει παρέμβαση στο σπίτι. Ως μαία θα ήθελα πάρα πολύ να μπορώ να διεκπεραιώνω τοκετούς στο σπίτι. Εξάλλου, είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ολλανδία το 24,3% των τοκετών γίνεται στο σπίτι.