Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ!

Στις Η.Π.Α. υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι «Είναι τρομερό να σπαταλιέται το πνεύμα». Νομίζω ότι αυτό το ρητό ισχύει παντού.

Όπως έχουν δείξει πρόσφατες έρευνες, υπάρχουν σημαντικές περίοδοι για την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων, ειδικά των γλωσσικών και άλλων δεξιοτήτων. Το μυαλό των νέων παιδιών αναπτύσσεται γρήγορα στην προσχολική ηλικία, όταν τα παιδιά βρίσκονται στην κορύφωση της περιέργειας και του ενδιαφέροντος τους να εξερευνήσουν τον κόσμο τους. Η δημιουργία ερεθισμάτων για τα παιδιά σε αυτή την ηλικία ουσιαστικά πυροδοτεί μια αύξηση στις νευρικές συνδέσεις του εγκεφάλου που διατηρείται εφ’ όρου ζωής.

Στις Η.Π.Α., τον Καναδά και την Ευρώπη, η επίσημη εκπαίδευση ξεκινά στις ηλικίες 4 με 6 και πολλά παιδιά ακολουθούν προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης ακόμα και πριν αρχίσουν το δημοτικό. Αρκετά προγράμματα εκμεταλλεύονται αυτά τα σημαντικά χρόνια για να διδάξουν στα παιδιά πολύτιμες δεξιότητες και συμπεριφορές.

Η προσχολική εκπαίδευση δεν είναι απλώς ένας παιδικός σταθμός που προσφέρει στέγη και τροφή στα παιδιά και τους παρέχει έναν χώρο για να κοιμηθούν. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια αυτής της ευαίσθητης περιόδου που τα παιδιά αδημονούν να μάθουν, τα προσχολικά προγράμματα ενσταλάζουν κοινωνικές, συναισθηματικές και γνωστικές δεξιότητες καθώς και την αγάπη για μάθηση.

Αν τα παιδιά ξεκινούν το σχολείο σε ηλικία επτά ετών, αποτελεί τεράστια προσαρμογή για αυτά να μεταπηδήσουν από το περιβάλλον του σπιτιού σε μια επίσημη, πειθαρχημένη ατμόσφαιρα που περιλαμβάνει μεγάλες περιόδους ακρόασης, διαβάσματος και γραπτών εργασιών. Αν δεν αποκτηθούν οι πρώτες δεξιότητες κοινωνικοποίησης στα προσχολικά χρόνια, χάνεται πολύτιμος διδακτικός χρόνος στην ηλικία των επτά ετών, όταν οι δάσκαλοι πρέπει να κοινωνικοποιήσουν τα παιδιά ώστε να ακολουθήσουν τους κανόνες της τάξης.

Τα προσχολικά προγράμματα επιτρέπουν τη μετάβαση προς την επίσημη εκπαίδευση. Σε ένα πιο ανεπίσημο περιβάλλον, τα παιδιά αποκτούν σημαντικές δεξιότητες κοινωνικοποίησης, όπως το να κάθονται σε ένα θρανίο, να προσέχουν το δάσκαλο, να σηκώνουν το χέρι τους όταν θέλουν να μιλήσουν, να περιμένουν τη σειρά τους, να εργάζονται σε μια ομάδα, να υπακούουν σε κανόνες και να αναπτύσσουν ανοχή για παιδιά από διαφορετικό περιβάλλον. Μεταβαίνουν σταδιακά από το ελεύθερο παιχνίδι με αντικείμενα τέχνης, παζλ, παιχνίδια και κέντρα ενδιαφέροντος σε πιο δομημένα εκπαιδευτικά αντικείμενα. Αν ξεκινήσουν την εκπαιδευτική τους πορεία με παιχνίδια και ευχάριστες δραστηριότητες, υιοθετούν την πεποίθηση ότι το σχολείο αποτελεί ένα περιβάλλον φροντίδας και σεβασμού από όπου μπορούν να αντλήσουν ευχαρίστηση μέσα από την ανακάλυψη καινούριων γνώσεων. Φτάνουν στο σχολείο ακμαία και με διάθεση να χρησιμοποιήσουν τη δημιουργικότητα και την περιέργεια τους και, αν όλα πάνε καλά, θα διατηρήσουν αυτή τη διάθεση καθ’ όλη τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων εφόσον η σχολική ύλη και οι διδακτικές μέθοδοι παραμένουν καινοτόμες και συναφείς με τα ενδιαφέροντά τους.

Το να ξεκινήσει ένα παιδί το σχολείο πριν την ηλικία των επτά ετών προσφέρει και άλλα πλεονεκτήματα. Η ανίχνευση ασθενειών επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό ψυχολογικών, νευρολογικών, μαθησιακών προβλημάτων, αλλά και δυσχερειών στην όραση και την ακοή. Όλα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν και να θεραπευτούν πριν το παιδί πάει στο δημοτικό. Για τα παιδιά με σοβαρότερα προβλήματα, αυτά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους είναι σημαντικά για την παροχή λογοθεραπευτικών, εργασιοθεραπευτικών και φυσιοθεραπευτικών υπηρεσιών, έτσι ώστε το παιδί να μην μείνει πίσω σε σχέση με τους συνομηλίκους του.

Η προσχολική εκπαίδευση θέτει ένα προηγούμενο για τη γονική συμμετοχή στο σχολείο. Οι γονείς δεν νιώθουν τόσο αποθαρρυμένοι από το περιβάλλον του νηπιαγωγείου ούτε και χρειάζεται να επιβλέπουν τα καθήκοντα των μαθητών στο σπίτι ή να διαθέτουν προηγμένες ακαδημαϊκές δεξιότητες. Μπορούν να γίνουν βοηθοί στις τάξεις, να οργανώνουν γιορτές και να δίνουν ιδέες για τον σχολικό προγραμματισμό. Αυτή η προεργασία ίσως τους βοηθήσει να συμμετέχουν ευκολότερα και όταν το παιδί τους πάει στο δημοτικό.

……………………………………………………………………………………………

Όλα όσα χρειάζεται να ξέρω για το πώς θα ζήσω και για το τι θα κάνω τα έμαθα στο νηπιαγωγείο. Αυτά είναι όσα έμαθα:

Να μοιράζομαι τα πάντα.

Να παίζω τίμια.

Να μη χτυπώ τους άλλους.

Να βάζω τα πράγματα στη θέση. τους.

Να τακτοποιώ όταν έχω δημιουργήσει ακαταστασία.

Να μην παίρνω πράγματα που δεν μου ανήκουν.

Να ζητώ συγνώμη όταν πληγώνω κάποιον.

Να πλένω τα χέρια μου πριν από το φαγητό.

Να τραβώ το καζανάκι.

Τα ζεστά κουλουράκια και το κρύο γάλα μου κάνουν καλό.

Να ζω μια ισορροπημένη ζωή, να μαθαίνω, να σκέπτομαι, να

ζωγραφίζω, να σχεδιάζω, να τραγουδάω, να χορεύω, να παίζω και

να εργάζομαι καθημερινά.

Να παίρνω έναν υπνάκο κάθε μεσημέρι.

Όταν βγαίνω έξω να προσέχω τα αυτοκίνητα, να κρατάω το χέρι

αυτού που είναι μαζί μου και να μην απομακρύνομαι από τους

δικούς μου.

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει κανείς είναι κάπου σ’ αυτή τη λίστα. Ο Χρυσός Κανόνας είναι κι αυτός εκεί. Οικολογία και πολιτική και ισότητα και ισορροπημένη ζωή. Πάρτε οποιοδήποτε από αυτά τα στοιχεία, ξαναδιατυπώστε το με εξελιγμένους όρους ενηλίκων και εφαρμόστε το στην οικογενειακή σας ζωή, στη δουλειά σας, στην κυβέρνηση σας ή στον κόσμο σας και θα διαπιστώσετε ότι ισχύει, είναι σαφές και σταθερό. Σκεφτείτε πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος μας αν όλοι εμείς – όλος ο κόσμος – τρώγαμε κουλουράκια και γάλα γύρω στις τρεις το μεσημέρι και μετά πέφταμε στο κρεβάτι μας για έναν υπνάκο. Ή αν όλες οι κυβερνήσεις διέθεταν μια βασική πολιτική βάσει της οποίας θα άφηναν όλα τα πράγματα εκεί που τα βρήκαν και θα καθάριζαν όποια «ακαταστασία» δημιουργούσαν.

Όπως επίσης ισχύει ότι, ασχέτως ηλικίας, όταν βγαίνει κανείς έξω στον κόσμο θα πρέπει να «κρατάει το χέρι» αυτών που είναι μαζί του και να μένει κοντά τους.

ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ