– Το Ποτάμι ζητά κυβερνήσεις με το πολύ 20 υπουργούς και κατάργηση υφυπουργών και αναπληρωτών
– Βασική τους πρόταση είναι και η διεκδίκηση κατοχικού δανείου και γερμανικών αποζημιώσεων
– Στο μανιφέστο του Σταύρου Θεοδωράκη αναφέρεται και η επιστροφή κλεμμένων αρχαιοτήτων
– Το χώρισμα της χώρας σε πολλές μονοεδρικές περιφέρειες ώστε ο πολίτης να ψηφίζει σε διπλή κάλπη (κόμμα και τοπικό άρχοντα)
– Οι θέσεις του νέου κόμματος δόθηκαν σαν ερωτοαπαντήσεις
Παίρνει μορφή και σχήμα όπως φαίνεται το Ποτάμι, καθώς παρουσιάστηκαν οι θέσεις του νέου κόμματος του δημοσιογράφου Σταύρου Θεοδωράκη.
Το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη όπως φάνηκε και από το μίνι μανιφέστο δεν ξεκαθαρίζει πολλά πράγματα και για κάποιους παραμένει ακόμα θολό, μιας και δεν δίνει απαντήσεις σε κύρια ζητήματα κυρίως οικονομικού χαρακτήρα.
Αυτό που σίγουρα διευκρινίζεται είναι πως το νέο κόμμα δεν θα κατεβάσει κανέναν υποψήφιο στις δημοτικέρς εκλογές.
Συγκεκριμένα προτείνει:
– Σύστημα διακυβέρνησης με ολιγομελείς κυβερνήσεις το πολύ 20 υπουργών, με ταυτόχρονη κατάργηση θέσεων αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών.
-Τα υπουργεία να καλύπτουν συγκεκριμένους τομείς και όχι τις φιλοδοξίες υπουργών και κομματικής ιεραρχίας.
– Εθνικές εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια.
– Η χώρα να χωριστεί σε πολλές μονοεδρικές περιφέρειες και οι πολίτες να μπορούν να ψηφίζουν το κόμμα τους, αλλά και τον τοπικό υποψήφιο, ανεξαρτήτως κόμματος που θεωρούν ότι τους αντιπροσωπεύει.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια ελληνική παραλλαγή του γερμανικού συστήματος με τις διπλές κάλπες.
– Διεκδίκηση κατοχικού δανείου και αποζημιώσεων/αντισταθμιστικά μέτρα για θύματα ή μαρτυρικές κοινότητες.
– Επαναπατρισμός συγκεκριμένων κλεμμένων αρχαιοτήτων.
Τι είστε; Κρατιστές; Φιλελεύθεροι; Τι κράτος θέλετε;
· Μικρό αλλά όχι αδύναμο. Το μέγεθος του κράτους στην Ελλάδα, δεν είναι συγκριτικά μεγαλύτερο από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Είναι όμως το πιο αναποτελεσματικό, το πιο σκληρωτικό και πιθανώς το πιο διεφθαρμένο. Στην Ελλάδα έχουμε γνωρίσει το κράτος – πατερούλη που βολεύει όσους έχουν τις κατάλληλες διασυνδέσεις και κάνει τα στραβά μάτια σε μια σειρά από αδικήματα. Τώρα μαθαίνουμε και το κράτος τιμωρό. Αντιμετωπίζει εχθρικά τους πολίτες, θέτει εμπόδια αντί να προσφέρει λύσεις και αντιδρά σπασμωδικά. Και χρεώνει το κόστος της ασυδοσίας των προηγούμενων ετών αδιακρίτως σε όλη την κοινωνία. Περάσαμε δηλαδή από το ένα άκρο στο άλλο.
Εσείς όμως τι θέλετε από τη δημόσια διοίκηση;
· Θέλουμε μία δημόσια διοίκηση επιτελική, με άρτια καταρτισμένο και ικανά αμειβόμενο προσωπικό. Θέλουμε ένα κρατικό μηχανισμό με πλήρη μηχανογράφηση που όχι μόνο θα συμβάλει στη μείωση των δαπανών αλλά κυρίως θα συντελέσει στη διαφάνεια και θα επιτρέψει την αξιολόγηση τόσο των υπηρεσιών, όσο και των δημοσίων λειτουργών. Και δεν αλλάζει από αυτούς που ακόμα και σήμερα εμποδίζουν τη μηχανογράφηση, αυτούς που προσπαθούν να μπλοκάρουν κάποια μέτρα ενίσχυσης της διαφάνειας, αυτούς που συνεχίζουν να τοποθετούν σε καίριες θέσεις του δημοσίου εμφανώς ακατάλληλους φίλους και αποτυχημένους πολιτικούς προσβάλλοντας όλους μας.
Γιατί δεν μπήκατε σε κάποιο από τα υπάρχοντα κόμματα και αποφασίσατε να κάνετε το δικό σας κόμμα;
· Γιατί ένα τόπος δεν μπορεί να αλλάξει από αυτούς που εξέθρεψαν όλα τα κακά του. Βλέπετε ότι ακόμη και σήμερα, παράλληλα με τα δήθεν δρακόντεια μέτρα, οι κατάλληλες διασυνδέσεις εξασφαλίζουν ακόμα θέσεις στο ευρύτερο δημόσιο. Άλλωστε οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις έγιναν με μισή καρδιά και επιπολαιότητα, όχι επειδή υπήρχε πίστη σ’ αυτές, αλλά επειδή αποτελούσαν όρους του Μνημονίου. Οι θεσμοί έχουν αλωθεί από τα κόμματα και η διαφθορά είναι ακόμα παρούσα. Eνδεικτικά η Ελλάδα βαθμολογείται με 40 στα 100 στον Δείκτη Διαφθοράς (του οργανισμού TransparencyInternational). Και οι πολίτες δεν έχουν από κάπου να πιαστούν. Η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου (μια έρευνα λέει το 80%, μια άλλη το 90%) έχει αρνητική γνώμη για τα κόμματα.
Θέλετε λοιπόν να γκρεμίσετε το παλιό πολιτικό σύστημα.
· Θέλουμε να το αλλάξουμε. Δεν είναι εύκολο αλλά υπάρχουν λύσεις. Θα πρέπει αμέσως να περιορίσουμε τις κομματικές επιχορηγήσεις κατά 50%. Τα κόμματα χρωστούν ήδη στις τράπεζες 260 εκατομμύρια. Γιατί τέτοια σπατάλη; Να περιορίσουμε τις αποσπάσεις δημόσιων υπαλλήλων στα κομματικά γραφεία. Να μειώσουμε τους βουλευτές σε 200. Να μειώσουμε τις διακοπές της Βουλής και τα μπόνους για την συμμετοχή στα «θερινά τμήματα». Να κάνουμε ακόμη πιο αυστηρό το πλαίσιο για τις προεκλογικές εκστρατείες για να περιοριστεί η σχετική δαπάνη αλλά και η ρύπανση και η γενικότερη όχληση. Ανεβάζεις πανό; Μετά θα τα κατεβάζεις. Και βέβαια πρέπει να σταματήσουμε τη ροή μαύρου πολιτικού χρήματος.
Κυκλοφορεί ακόμη και σήμερα μαύρο πολιτικό χρήμα;
· Μα είπαμε, τα ίδια κάνουν με λιγότερα ίσως λεφτά. Η ημερομηνία των εκλογών είναι το μεγάλο στοίχημα όλων όσων τζογάρουν στο πολιτικό παιχνίδι. Κάποιοι «τα δίνουν όλα» για να κρατηθεί όπως όπως η κυβέρνηση και κάποιοι «πιέζουν» για να πέσει. Εδώ δεν υπάρχουν αρχές παρά μόνο συμφέροντα. Σκεφθείτε πόσες εφημερίδες, κανάλια, ραδιόφωνα ξεπηδούν για να στηρίξουν ή για να ρίξουν μια κυβέρνηση. Η μόνη λύση λοιπόν είναι να αποφασίσουμε ότι πρόωρες εκλογές δεν υπάρχουν. Εκλογές γίνονται κάθε 4 χρόνια βάσει νόμου.
Εκλογές με απλή αναλογική;
Ναι, θέλουμε ένα αναλογικότερο, δικαιότερο αλλά και πιο πλουραλιστικό εκλογικό σύστημα. Η χώρα να χωριστεί σε μικρές μονοεδρικές περιφέρειες και οι πολίτες να μπορούν να ψηφίζουν τον τοπικό υποψήφιο (ανεξαρτήτως κόμματος) που θεωρούν ότι τους αντιπροσωπεύει και το κόμμα τους. Μια ελληνική παραλλαγή δηλαδή του γερμανικού συστήματος με τις διπλές κάλπες.
Και τι κυβέρνηση θα κάνατε;
· Μια κυβέρνηση είκοσι ανθρώπων. Να καταργήσουμε τις θέσεις αναπληρωτών υπουργών ώστε να πάψουν να μετακυλίονται οι ευθύνες. Τα υπουργεία να καλύπτουν συγκεκριμένους τομείς και όχι τις φιλοδοξίες των κομματικών αξιωματούχων (π.χ. τομέας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και έρευνας – τομέας σχολείων και παιδικής μέριμνας – τομέας υγείας – τομέας γεωργίας & κτηνοτροφίας – τομέας άμυνας και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών – τομέας εσόδων – τομέας κοινωνικής ασφάλισης & μέριμνας ηλικιωμένων – τομέας εξωτερικού εμπορίου & διεθνών οικονομικών σχέσεων).
Ναι αλλά είκοσι άνθρωποι αρκούν για να κυβερνήσουν ένα αχανές ως προς την οργάνωση κράτος;
· Αρκούν αν το πάρουμε απόφαση να εμπιστευθούμε τα στελέχη των υπουργείων αφού βέβαια πρώτα τα αξιολογήσουμε. Σήμερα οι διευθυντές είναι κομματικοί υπάλληλοι. Πολλές φορές τους μοιράζουν μεταξύ τους αναλογικά τα κόμματα που κυβερνούν. «Τόσους εσύ – τόσους εγώ». Και επιτέλους πρέπει να βάλουμε σε όλους τους τομείς επικεφαλής ανθρώπους με κύρος και γνώση. Αυτή είναι η καινοτόμος πρότασή μας ως προς την διακυβέρνηση. Εκτός από τους 20 πολιτικούς υπουργούς θα πρέπει κάποιοι τομείς να έχουν επικεφαλής έναν επαΐοντα υφυπουργό. Η πρόταση για «μόνιμο υφυπουργό Παιδείας» ή «μόνιμο υφυπουργό φορολογίας» έχει υποβληθεί ξανά, αλλά το κομματικό σύστημα την πολεμάει. Το κράτος όμως πρέπει να έχει συνέχεια και δεν μπορούμε να φέρνουμε τα πάνω κάτω σε κάθε ανασχηματισμό. Πρέπει τα κόμματα να συνεννοηθούν και να επιλέξουν από κοινού.
Δηλαδή δεν θα πρέπει να κόψουμε από το Δημόσιο;
· Το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει μεγαλύτερο αριθμό υπαλλήλων δεν έχει μεγαλύτερο αριθμό από άλλα δυτικά κράτη. Το πρόβλημα είναι στην ανορθολογική κατανομή τους (σε γραφεία κι όχι «στον δρόμο»), στην έλλειψη κινήτρων, στην απουσία μηχανογράφησης που εμποδίζει το έργο τους και την παροχή καλών υπηρεσιών στους πολίτες, κτλ. Επιπλέον σε κάποιους (στοχευμένους) τομείς το Δημόσιο χρειάζεται στελέχη. Ενδεικτικά το Εκλεκτικό Συνέδριο για τον έλεγχο της διαφθοράς, φύλακες στα σωφρονιστικά καταστήματα, ειδικευμένο προσωπικό με γνώσεις πληροφορικής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και τον εντοπισμό «μαύρου» χρήματος, νοσηλευτές, κτλ.
· Το δημόσιο έχει ανάγκη από καλύτερα καταρτισμένους υπαλλήλους. Θα πρέπει να δημιουργηθούν σαφή οργανογράμματα και «περιγράμματα θέσεων» (jobdescriptions) σε κάθε υπηρεσία και να αξιοποιηθούν οι καταλληλότεροι υπάλληλοι. Όχι οι «ημέτεροι».
Μέχρι σήμερα έχουμε επιτύχει να έχουμε κακή εξυπηρέτηση, κενά σε καίριες θέσεις και υπεράριθμους εργαζομένους. Κάτι δεν γίνεται σωστά. Ξεκαθάρισμα λοιπόν, αναδιοργάνωση, αξιολόγηση, αξιοκρατία και διαφάνεια.
Κόντρα σε όλους;
· Οι αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και στο κοινωνικό κράτος, η διαφάνεια, ο έλεγχος, η αξιολόγηση δεν αρέσουν σε διεφθαρμένους πολιτικούς, σε ιδιοτελείς δημόσιους υπαλλήλους και σε προνομιούχες συντεχνίες. Όλοι οι άλλοι είναι σύμφωνοι. Οι άνθρωποι δηλαδή θέλουν να αξιολογούνται και να αξιοποιούνται βάσει των δεξιοτήτων τους και όχι βάσει της πρόσβασής τους στο πελατειακό σύστημα. Οι αργόμισθοι, οι επίορκοι, οι ανίκανοι, όσοι έχουν πλαστά πιστοποιητικά είναι αυτοί που ανησυχούν και είναι αυτοί που πρέπει να απομακρυνθούν.
Και αν φύγουν οι αργόμισθοι και οι ανίκανοι αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε ένα νέο δημόσιο χωρίς γραφειοκράτες;
· Δεν είναι εύκολο να γίνει από την μια μέρα στην άλλη. Η ζημιά που έχουν οι πολιτικοί στο δημόσιο είναι τεράστια. Έχουν επιβραβεύσει το παράλογο. Για παράδειγμα από το 1986 υπάρχει νόμος που προβλέπει τη χρήση ενός μοναδικού αριθμού ανά πολίτη και ενοποίηση των επιμέρους μητρώων: Σήμερα κάθε πολίτης έχει ΑΔΤ, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, αριθμό διπλώματος οδήγησης και ειδικό εκλογικό αριθμό, ενώ πρόσφατα προσετέθη και ο κλειδάριθμος του ΟΑΕΔ αυξάνοντας τη γραφειοκρατία και εμποδίζοντας τη διασταύρωση στοιχείων. Χάος το μεγαλείο σου. Δεν είναι δουλειά των πολιτών να μεταφέρουν χαρτιά και πιστοποιητικά από τη μία δημόσια υπηρεσία στην άλλη, ούτε είναι παραγωγικό να περνάνε τις ώρες τους μπροστά σε ουρές. Για τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα η τεχνολογία προσφέρει απλές και ασφαλείς λύσεις.
Υποψηφίους θα έχετε στις τοπικές εκλογές;
· Ούτε ένα. Δεν είναι στους ρόλους των κομμάτων να αποφασίζουν ποιος θα είναι δήμαρχος στα Χανιά ή τα Γιάννενα. Τα κόμματα θα πρέπει να αποφασίσουν ότι οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να «αυτονομηθούν». Το παραδοσιακό μοντέλο του πανίσχυρου κράτους έχει φτάσει στα όριά του και αλλάζει παντού. Οι εξουσίες του αναδιανέμονται προς υπερεθνικούς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, και προς τις τοπικές κοινωνίες. Εκεί που μπορούν να εφαρμοστούν πιο εύκολα μορφές άμεσης δημοκρατίας. Αυτό όμως προϋποθέτει σημαντική μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων, οικονομικών και ανθρώπινων, στις τοπικές κοινωνίες. Ειδικά η επιβολή και είσπραξη των φόρων περιουσίας πρέπει να περάσουν στην αρμοδιότητα των δήμων. Στο τοπικό επίπεδο η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή είναι δυσκολότερες. Όλοι γνωρίζονται καλύτερα. Οι δήμαρχοι βέβαια πρέπει να γίνουν περισσότερο υπεύθυνοι. Να αναδειχθούν νέοι, έντιμοι και ικανοί άνθρωποι απαλλαγμένοι από τα κουσούρια του παρελθόντος.
Εκτός από την γραφειοκρατία πάντως η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης.
· Ναι γιατί έχουμε μεν αρκετούς δικαστές αλλά χωρίς γραμματειακή υποστήριξη. Τα δικαστήρια κάνουν, όπως η Βουλή, υπερβολικά μεγάλες διακοπές (από 1 Ιουλίου έως 15 Σεπτεμβρίου). Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί 403 φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης. Την τελευταία τετραετία το Δημόσιο έχασε €7 δις, λόγω μη εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων για φόρους και πρόστιμα. Μέσα σε 38 χρόνια έχουν υπάρξει 50 διαφορετικοί νόμοι για την επίλυση του ζητήματος αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Υπάρχουν ακόμα απαρχαιωμένες πρακτικές που προκαλούν καθυστερήσεις, όπως η ελληνική πατέντα της καθαρογραφής των αποφάσεων (με ένα καλό στυλό ενδεχομένως).
Το Δημόσιο επίσης έχει μία περίεργη σχέση με τη δικαιοσύνη: Από τη μία, όταν καταδικάζεται, σπανίως συμμορφώνεται με τις αποφάσεις, από την άλλη μηνύει τους πάντες αλόγιστα υπερφορτώνοντας το σύστημα.
Τι πιστεύετε για τον διαχωρισμό Εκκλησίας και κράτους;
· Είμαστε υπέρ του πλήρους διαχωρισμού Εκκλησίας και κράτους. Έτσι η Εκκλησία αποκτά την αυτονομία της και η Πολιτεία αποδεσμεύεται από περιορισμούς που δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο κράτος.
Τι πιστεύετε για τις σχέσεις Ελλάδας – ΕΕ;
· «Η σχέση είναι περίπλοκη». Η οικονομική κρίση στην αρχή και μετά η διαχείρισή της με τα λάθη που έγιναν εκατέρωθεν έχουν δημιουργήσει ένα ρήγμα. Η Ελλάδα εμφανίζεται τόσο στα ευρωπαϊκά όργανα όσο και στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης άλλοτε σαν κακομαθημένο, απείθαρχο παιδί και άλλοτε σαν επαίτης, σπανίως όμως ως ισότιμος συνομιλητής. Παράλληλα, ο ευρωσκεπτικισμός στην Ελλάδα έχει αυξηθεί, σήμερα η εμπιστοσύνη στην ΕΕ υπολογίζεται σε λιγότερο από 20%. Εμείς επιμένουμε ότι η απομόνωση δεν βοήθησε ποτέ κανέναν αλλά και συνεργασία δεν σημαίνει υποτέλεια. Η χώρα μας έχει πετύχει πολλά σε συνεργασία με τους εταίρους και τους συμμάχους τους. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα έχει προσφέρει σημαντικά στο παρελθόν στους συμμάχους της.
Μήπως το πρόβλημα είναι ποιον θέλετε για επόμενο Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
· Πρόσφατα ο σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς είπε: «Η Ευρώπη που σαν παιδί ονειρεύτηκα δεν έχει καμιά σχέση με τη σημερινή Ευρώπη της γραφειοκρατίας και της παγωνιάς». Αυτή την Ευρώπη βλέπουμε στην ατζέντα των υποψηφίων. Δεν μοιάζει με εκείνη που ονειρευτήκαμε. Συνεχώς ακούγονται λόγια κουρασμένα και ασύνδετα που δεν δίνουν καμία ελπίδα στα εκατομμύρια των πολιτών που οι ζωές τους έχουν γυρίσει ανάποδα από την κακοδιαχείριση της νομισματικής ένωσης, τη μαζική ανεργία, την κατάρρευση των τραπεζών, τη διάβρωση του κράτους πρόνοιας. Πολλά σημαντικά ζητήματα που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης δεν έχουν τεθεί από τις ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η έμφαση δίνεται περισσότερο στο γραφειοκρατικό μέρος της Ένωσης παρά στο ουσιαστικό.
Εσείς σε ποια ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο θα ενταχθείτε;
· Εμείς δεν έχουμε στόχο να κουρνιάσουμε στην πρώτη βολική γωνιά που θα βρούμε μπαίνοντας στην Ευρωκοινοβούλιο. Μας ενδιαφέρει η ανθρωπογεωγραφία των ομάδων που θα σχηματιστούν. Θα πρέπει να δούμε τι συγκεκριμένα προτείνουν για τον περιορισμό της ανεργίας των νέων, για την νεανική επιχειρηματικότητα η οποία πρέπει να ενισχυθεί απευθείας από την ΕΕ. Θα πρέπει να μελετηθούν οι απόψεις τους για το διευρυνόμενο χάσμα Βορρά–Νότου. Εν ολίγοις το Ποτάμι θα συμμαχήσει με αυτούς που θέλουν μια δυναμικότερη και αποφασιστικότερη Ευρωπαϊκή Ένωση πιο κοντά στους πολίτες της.
Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη την εμπορική εισβολή της Κίνας;
· Η Ευρώπη κατακλύζεται από προϊόντα τρίτων χωρών. Κάποια από αυτά είναι επικίνδυνα, άλλα είναι ακατάλληλα. Παρασκευάζονται σε περιοχές του πλανήτη που δεν υπάρχουν εργασιακά δικαιώματα, σε χώρες που δεν υπάρχουν ούτε στοιχειώδεις κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος. Και η Ευρώπη κάτι πρέπει να κάνει γι’ αυτό. Δεν πρέπει να δειλιάσει. Η Κίνα το 2013 εκτόπισε τις ΗΠΑ και έφτασε στην κορυφή του παγκόσμιου εμπορίου. Η Ινδία πλησιάζει και αυτή στη κορυφή. Πρέπει λοιπόν σύντομα να μπουν κανόνες. Όχι βέβαια να κλείσουν τα σύνορα, αλλά πρέπει να προφυλάξουμε την υγεία των κατοίκων της Ευρώπης και να υπερασπιστούμε τις οικουμενικές μας αρχές. Θέλουμε το ελεύθερο εμπόριο, θέλουμε όμως κι ένα άρτιο κανονιστικό-ρυθμιστικό πλαίσιο για τις αγορές. Και θέλουμε η Ελλάδα να έχει λόγο στις ευρωπαϊκές πολιτικές, καθώς το ζήτημα αυτό αγγίζει όλη την Ευρώπη και μπορεί να ληφθεί μόνο με διάλογο και διαπραγμάτευση μεταξύ της ΕΕ. και των κύριων εμπορικών εταίρων (Κίνα, Ινδία, Η.Π.Α., Ιαπωνία) στα Fora του G7 και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Τι προτείνει το Ποτάμι για την αντιμετώπιση της φυγής κεφαλαίων πολυεθνικών εταιρειών από την Ευρώπη;
· Τα λεφτά που χάνονται στους «ωκεανούς» είναι πολλά. Οι πολυεθνικοί κολοσσοί δεν θέλουν να φορολογούνται και με το κόλπο των θυγατρικών εταιριών και του transfer pricing παίρνουν τα λεφτά από την Ευρώπη και τα πάνε σε κάποιους αφορολόγητους παραδείσους. Η Ευρώπη πρέπει να βάλει ένα φραγμό σε αυτή τη πρακτική. Μας χαροποιεί ότι το ζήτημα αυτό είναι ψηλά στην ατζέντα τόσο του προέδρου Obama όσο και του G7. Μέσω των θεσμών της ΕΕ η Ελλάδα θα πρέπει να έχει λόγο. ’Έχουμε (ως Ελλάδα και ΕΕ.) καθυστερήσει πολύ. Είναι χρήματα των εργαζομένων της Ευρώπης, των διανοούμενων, των νέων που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες ή καταναλώνουν τα προϊόντα αυτών των εταιρειών. Άλλωστε δεν είναι δυνατόν σε μια εποχή που η λιτότητα είναι η κοινή συμβουλή για τους λαούς της Ευρώπης το 0,6% του πληθυσμού να κατέχει το 40% του παγκόσμιου πλούτου. Τα κέρδη λοιπόν, είτε είναι χιλιάρικα είτε είναι δισεκατομμύρια πρέπει να φορολογούνται στις χώρες που παράγονται. Και αυτό μόνο μια συνεργασία της Ευρώπης, της ΗΠΑ και της Ιαπωνίας μπορεί να το επιβάλει.
Οι Γερμανοί μας χρωστάνε λεφτά; Θα τα διεκδικήσετε;
· Για κάποιους λαϊκιστές η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να ζει μόνο με τα λεφτά που τις χρωστάνε. Τα κόμματα έχουν μπει σε ένα παιχνίδι πλειοδοσίας ως προς τα χρήματα που διατείνονται πως θα διεκδικήσουν. Είναι σημαντικό οι προσπάθειες της Ελλάδας να επικεντρωθούν στη διεκδίκηση συγκεκριμένων και πιο απτών πραγμάτων μέσω της δικαιοσύνης. Για εμάς το ζήτημα αυτό δεν είναι (μικρο)πολιτικής, αλλά δικαιοσύνης. Τόσο για τις οικογένειες των θυμάτων όσο και των σχέσεων της χώρας μας με μία σημαντική σύμμαχο χώρα:
– Το Κατοχικό Δάνειο, το οποίο ακόμα και το ναζιστικό καθεστώς είχε αναγνωρίσει ως συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας
– Αποζημιώσεις και αντισταθμιστικά μέτρα για θύματα ή μαρτυρικές κοινότητες, ιδίως εάν δεν καλύφθηκαν από την γερμανοελληνική συμφωνία του 1960
– Εντοπισμός και επαναπατρισμός συγκεκριμένων κλεμμένων αρχαιοτήτων που δεν έχουν επιστραφεί ακόμα
Η Ελλάδα έχει ακαδημαϊκό και ερευνητικό μέλλον ή είναι καταδικασμένη να εισάγει μόνο ιδέες και γνώση από το εξωτερικό;
· Η Ελλάδα μπορεί να έχει λαμπρό ακαδημαϊκό μέλλον στην έρευνα και την καινοτομία. Δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη από την πληθώρα Ελλήνων ακαδημαϊκών και ερευνητών στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των Η.Π.Α. Δουλεύοντας σε ένα εξόχως ανταγωνιστικό περιβάλλον Έλληνες επιστήμονες προάγουν με καινοτόμο έρευνα την επιστήμη, εκπαιδεύουν την νέα γενιά ηγετών και «διαφημίζουν» την χώρα μας. Το καίριο πολιτικό ζήτημα για την χώρα είναι ότι το «σύστημα» τους εμποδίζει ακόμα και να διδάξουν δωρεάν σε Ελληνικά πανεπιστήμια.
Ποια είναι η πρότασή σας για το ζήτημα της ανεργίας;
· Η μόνη πραγματική λύση για την ανεργία είναι να ξαναπάρει μπροστά ο ιδιωτικός τομέας, και όποιοι πολιτικοί το κρύβουν αυτό, κοροϊδεύουν. Αυτό θα γίνει με μέτρα όπως η ενίσχυση της ρευστότητας. Επίσης, τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ για επιδότηση της εργασίας πρέπει να δίνονται για απασχόληση σε επιχειρήσεις, ή για αυτοαπασχόληση, αντί για stages στο δημόσιο. Έτσι αποκτούν οι νέοι χρήσιμες εμπειρίες και έχουν καλύτερες πιθανότητες να συνεχίσουν να δουλεύουν παραγωγικά. Για την αυτοπασχόληση των νέων, μπορεί να καλύπτεται η εισφορά ΟΑΕΕ μέχρι μια ηλικία (π.χ. 30 ετών), για να μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους χωρίς να υποχρεωθούν σε μαύρη εργασία.
· Επίδομα ανεργίας για 2 χρόνια μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω του 10%.
· Θα πρέπει επίσης οι νέοι να εκπαιδευτούν ταχύρρυθμα σε ειδικότητες και δεξιότητες που σήμερα λείπουν. Παρά την ανεργία, μία στις τρεις επιχειρήσεις δεν βρίσκει κατάλληλους συνεργάτες. Με το μέτρο αυτό μπορούν να απορροφηθούν πάνω από 100.000 άνεργοι.
Χρέος
· Σήμερα αυτό που πρέπει να ζητήσουμε είναι χαμηλότερες πληρωμές τόκων για τα επόμενα χρόνια. Αν και οι πληρωμές τοκοχρεολυσίων δε είναι ιδιαιτέρως υψηλές μέχρι το 2012, πιστεύουμε ότι είναι ρεαλιστικό να επιτύχουμε με περαιτέρω μείωση των επιτοκίων για τα διμερή δάνεια από τις χώρες τις ΕΕ καθώς και μία περαιτέρω μετακύλυση της αποπληρωμής. Το χρέος θα πρέπει να το διαπραγματευτούμε όταν θα είμαστε ποιο ισχυροί. Όταν θα είναι σε καλύτερη κατάσταση ο ιδιωτικός τομέας, όταν δεν θα κινδυνεύουν με κατάρρευση επιχειρήσεις, όταν οι τράπεζες μειώσουν τον δανεισμό τους από τους μηχανισμούς παροχής ρευστότητας της ΕΚΤ. Τότε έχει νόημα να είμαστε πιο σκληροί για το ύψος του χρέους. Το κύριο ζήτημα που θα κρίνει την βιωσιμότητα ή μη του χρέους είναι η αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας και ο ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Αυτό είναι κάτι που συμφωνούν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και ειδικοί. Ακόμα και αν μειωθεί το χρέος, να η οικονομία δεν ανάκαμψη και η ύφεση συνεχιστεί τότε το χρέος δεν θα είναι βιώσιμο. Για να το πούμε πιο μηχανικά, για εμάς το στοίχημα για την μείωση του χρέους (που συνήθως μετριέται ως λόγος προς το ΑΕΠ) είναι η αύξηση της παραγωγής, η μείωση της ανεργίας, η αύξηση δηλαδή του παρονομαστή.
Μνημόνια
· Κατ αρχήν δεν υπάρχει μονομερώς ένα μνημόνιο. Υπάρχει μία δανειακή σύμβαση στην οποία επισυνάπτεται ένα πρόγραμμα οικονομικών αλλαγών, δυστυχώς καταρτισμένο σχετικά βιαστικά και χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν κάποιες ιδιαιτερότητες. Για να ξεφύγουμε από τα Μνημόνια ένα τρόπος υπάρχει. Να εκπονήσουμε ένα Εθνικό σχέδιο που θα εξασφαλίζει πρώτα από όλα ότι η ελληνική οικονομία θα γίνει παραγωγική και θα συγκλίνει με την Ευρωζώνη. Μόνο τότε η κοινωνία της Ευρώπης θα ακούσει το αίτημα μας για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Πιστεύουμε πως η χώρα θα μπορέσει να επιτύχει πολύ καλύτερο διακανονισμό του χρέους σε μερικά χρόνια, π.χ., το 2018, από αυτόν που θα μπορούσε να επιτύχει σήμερα. Ας μην ξεχνάμε πως ο οριστικός διακανονισμός του χρέους συνεπάγεται και την παύση της κοινοτικής αρωγής (πέραν της συμμετοχής της στην ΕΕ).
· Το πιο σημαντικό ερώτημα για την οικονομία όχι μόνο σήμερα αλλά τα τελευταία 30 χρόνια είναι γιατί καμιά κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε με το εμπορικό ισοζύγιο, και γιατί όποτε κάποιοι ελάχιστοι το έθεταν στο δημόσιο διάλογο, δεν τους άκουγε κανένας. Η διαφορά ανάμεσα σε εξαγωγές και εισαγωγές, είναι αρνητική από το 1962. Καμιά κυβέρνηση, είτε της ΝΔ είτε του ΠΑΣΟΚ, είτε λαϊκίστικη είτε εκσυγχρονιστική δεν πήρε σοβαρά μέτρα για το ισοζύγιο. Το βάθος της κρίσης στην Ελλάδα οφείλεται σε αυτή την μακροχρόνια και θεμελιακή αδυναμία – ότι δηλαδή η παραγωγική βάση της χώρας δεν μπορούσε να υποστηρίξει τις δαπάνες που έκαναν τα νοικοκυριά και το κράτος. Γιατί λοιπόν αυτή η εγκληματική αμέλεια; Γιατί κανένας πρωθυπουργός και κανένας υπουργός οικονομίας, παρόλο που ορισμένοι ήταν σοβαροί άνθρωποι, δεν μπόρεσε να αντιστρέψει την τάση.
Επιχειρηματικότητα
· Σήμερα οι επιχειρήσεις πνίγονται και η ανεργία καλπάζει επειδή οι τράπεζες δεν μπορούν, και σε κάποιο βαθμό δεν θέλουν, να δώσουν περισσότερα δάνεια. Η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει σε αυτό, είτε με τη δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού χρηματοδότησης απ’ ευθείας σε επιχειρήσεις, είτε παρέχοντας ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες με ειδικές ρήτρες για να κατευθυνθούν τα λεφτά στην πραγματική οικονομία και όχι σε ημέτερους.
· Θα πρέπει να εξερευνήσουμε και άλλες μορφές χρηματοδότησης, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες, συνεταιρισμούς κ.λπ., όπως, π.χ. τα μικροδάνεια, όχι μόνο μέσω του προγράμματος Jeremie αλλά και από άλλες πηγές. Αλλά και εδώ δεν υπάρχει ρυθμιστικό πλαίσιο.
Μήπως μας σώσουν τα πετρέλαια;
· Ίσως ναι ίσως όχι. Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα απαντηθεί σε δέκα με δεκαπέντε χρόνια. Η αντίληψη πάντως ότι το πρόβλημα της Ελλάδας θα λυθεί με τα πετρέλαια δεν είναι εποικοδομητική: Αντί να δούμε τι θα κάνουμε για να βγούμε από αυτή την πρωτοφανή κρίση, επαναπαυόμαστε περιμένοντας πετρέλαια. Υπάρχουν πολιτικοί που λένε ότι καθόμαστε πάνω στα πετρέλαια και κάποια στιγμή θα τα παραγάγουμε/ εξορύξουμε κι όλοι θα γίνουμε πλούσιοι και ευτυχισμένοι.
Ακόμα και στην περίπτωση που έχουμε βεβαιωμένα κοιτάσματα θα πρέπει να πούμε ότι τα κοιτάσματα αυτά δεν ανήκουν μόνο σε εμάς, ανήκουν στα παιδιά μας. Τους παίρνουμε κάτι που δε μπορεί να ανανεωθεί. Και για να είμαστε δίκαιοι με τις επόμενες γενιές, πρέπει να αφήσουμε ένα αντιστάθμισμα, ισοδύναμου οφέλους με αυτό που παίρνουμε και όχι να σκεφτόμαστε πώς θα τις ληστέψουμε.
· Πέντε ιδέες κοινωνικής πολιτικής Σχολικά γεύματα σε όλα τα δημοτικά σχολεία για όλους τους μαθητές. Από εντελώς δωρεάν έως €50 το μήνα, ανάλογα με το εισόδημα της οικογένειας. Εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η γενίκευση των σχολικών γευμάτων σε ολόκληρη τη χώρα είναι επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο: θα εμποδίσει την κρίση να αφήσει μόνιμες πληγές στα σημερινά παιδιά.
1. Κουπόνι σε όλες τις οικογένειες με παιδιά ηλικίας 2-5 ετών, εξαργυρώσιμο σε πιστοποιημένους βρεφονηπιακούς σταθμούς (δημοτικούς ή ιδιωτικούς). Έτσι δημιουργούνται θέσεις απασχόλησης και επιτρέπει σε γυναίκες και άντρες γονείς να ψάξουν για δουλειά.
2. Στήριξη όλων των ηλικιωμένων που ζουν μόνοι με υπηρεσίες υγείας και καθημερινής φροντίδας, τύπου «Βοήθεια στο Σπίτι».
3. Δωρεάν πρόσβαση όλων σε ένα βασικό πακέτο υπηρεσιών υγείας.
4. Πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Από το 2010 προβλέπεται στο Μνημόνιο, από το 2012 είναι νόμος του κράτους για πιλοτική εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου του 2014, με δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συγχρηματοδότηση 95% – αλλά δεν ασχολείται κανείς.
