Στα ύψη έχει εκτιναχθεί η τιμή του ελαιόλαδου τους τελευταίους μήνες, με αποτέλεσμα πολλά να είναι και τα περιστατικά νοθείας.
Όπως επισημαίνει ο ΕΦΕΤ σε σχετική του ανακοίνωση, η νοθεία του ελαιόλαδου συνιστά απάτη που επιφέρει οικονομικές απώλειες στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις και ενδέχεται να εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, η απάτη κλονίζει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, απειλεί την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και έχει σοβαρές επιπτώσεις στο νόμιμο εμπόριο και τις νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις.
Μέτρα προστασίας
Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις μπορούν να προστατευθούν από την απάτη ακολουθώντας τα εξής:
- Να προμηθεύονται ελαιόλαδο μόνο από νόμιμα άρα και ελεγχόμενα σημεία πώλησης.
- Να εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή την ετικέτα του ελαιολάδου που πρόκειται να αγοράσουν η οποία πρέπει να περιέχει τουλάχιστον:
– την κατηγορία πώλησης του ελαιολάδου (ΕΞΤΡΑ ΠΑΡΘΈΝΟ, ΠΑΡΘΕΝΟ, ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ).
– τον αλφαριθμητικό αριθμό έγκρισης της μονάδας τυποποίησης (EL-40-_ _ _).
– τα στοιχεία του υπευθύνου της επιχείρησης.
- Να αποφεύγουν την αγορά ελαιολάδου από πλανόδιους (χωρίς την απαραίτητη άδεια) και ανώνυμους πωλητές.
- Να επιλέγουν με ιδιαίτερη προσοχή την προμήθεια ελαιολάδου μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, από ιστοσελίδες παραγωγικών ή εμπορικών επιχειρήσεων που διαθέτουν όλες τις εγγυήσεις για την διάθεση επώνυμου ελαιολάδου.
- Οι καταναλωτές να προμηθεύονται επώνυμο ελαιόλαδο σε προσυσκευασμένες συσκευασίες, μέγιστης χωρητικότητας 5 λίτρων.
- Οι επιχειρήσεις (εστιατόρια, νοσοκομεία, καντίνες ή άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις) να προμηθεύονται επώνυμο ελαιόλαδο σε προσυσκευασμένες συσκευασίες των 5, 10 , 20, 25, έως και 50 λίτρων.
- Να μεριμνούν ώστε με την παραλαβή του ελαιολάδου να παραλαμβάνουν τις νόμιμες φορολογικές αποδείξεις αγοράς του.
- Να επιλέγουν με προσοχή τους προμηθευτές τους μεταξύ αυτών που διαθέτουν στοιχεία που εγγυώνται την αξιοπιστία τους (διεύθυνση επιχείρησης, εγκαταστάσεις παραγωγής, εγκυρότητα τιμολογίων και άλλων παραστατικών) και τη νομιμότητα της διαδικασίας αγοραπωλησίας.
- Nα επικοινωνούν άμεσα με τον ΕΦΕΤ στο τηλέφωνο 11717 ή μέσω της ιστοσελίδας του https://www.efet.gr/index.php/el/consumers/ilektroniki-ypovoli για την υποβολή αναφοράς ή καταγγελίας στην περίπτωση, ανεπαρκούς επισήμανσης, δελεαστικής τιμής ή μη φυσιολογικών οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του ελαιολάδου (γεύση, οσμή, χρώμα κ.α.).
Πώς θα αντιληφθώ τη νοθεία στο ελαιόλαδο
Η πρώτη ένδειξη για νοθεία αποτελεί το χρώμα και η γεύση του ελαίου. Το χρώμα του ελαιολάδου είναι χαρακτηριστικό και ανάλογα με την ποικιλία του μπορεί να είναι από ανοιχτό έως σκούρο πράσινο. Η σημαντικότερη όμως ένδειξη είναι η γεύση και το άρωμα.
Τα νοθευμένα έλαια με σπορέλαια έχουν συνήθως οσμή τηγανητής πατάτας, ειδικά όταν η νοθεία έγινε με ηλιέλαιο. Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο έχει χαρακτηριστική φρουτώδης οσμή ελιάς ενώ η γεύση του είναι συνήθως πικρή ή πικάντικη ανάλογα με την ποιότητα του.
Τι πρέπει να κάνω αν υποψιαστώ νοθεία;
Αν το χρώμα, η γεύση ή το άρωμα του λαδιού σας δεν σας ικανοποιεί τότε ζητήστε την βοήθεια από ένα χημικό εργαστήριο. Για να μην ξοδέψετε μια περιουσία στις αναλύσεις ζητήστε να γίνει η ανάλυση των τιμών Κ και της οξύτητας.
Όταν το έλαιο είναι νοθευμένο με σπορέλαιο η τιμή οξύτητας θα είναι πραγματικά χαμηλή, καθώς τα σπορέλαια είναι χαμηλής οξύτητας και η Κ270 θα είναι ιδιαίτερα υψηλή. Στη συνέχεια αφού λάβετε την επίσημη έκθεση αποτελεσμάτων απευθυνθείτε στον ΕΦΕΤ και καταγγείλτε τη νοθεία αναφέρει ο Ιωάννης Πασιάς – Διδάκτωρ Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τι είναι το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο;
Ο όρος «παρθένο ελαιόλαδο» δεν έχει να κάνει με την ποιότητα του λαδιού αλλά με την επεξεργασία του. Η πραγματική διαφορά είναι στη διαδικασία της παρασκευής. Υπάρχουν 4 βαθμίδες παρθένου ελαιολάδου με την χαμηλότερη να χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία. Η υψηλότερἦ βαθμίδα είναι η καλύτερη.
Παρασκευάζεται με την μέθοδο της ψυχρής έκθλιψης, και είναι ανώτερη σε γεύση και άρωμα. Κατά την παρασκευή του δεν θερμαίνεται περισσότερο από 86 βαθμούς Κελσίου για να μην καταστραφούν τα ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά του.
Τι είναι το νοθευμένο ελαιόλαδο και πόσο διαδεδομένη είναι η κυκλοφορία του;
Είναι μια μείξη 2 ελαίων, του παρθένου ελαιολάδου και συνήθως ηλιελαίου. Αυτό το είδος της νοθείας μπορεί να χαρακτηριστεί ως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από κάποιες μάρκες. Μπορεί να υποβαθμιστεί περαιτέρω όταν αναμιγνύεται με διάφορα αμφίβολης ποιότητας ελαιόλαδα από διάφορες χώρες του κόσμου.
Στην χειρότερη περίπτωση είναι μίξη σογιέλαιου και ηλιελαίου, στα οποία προστίθενται ουσίες χλωροφύλλης, και β-καροτίνης. Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν ελέγχετε τις ετικέτες αυτών των ελαιολάδων.
Πώς θα καταλάβω αν κάποιο ελαιόλαδο είναι νοθευμένο; Υπάρχουν απλές μέθοδοι που μπορούν να βοηθήσουν να τα ξεχωρίσουμε;
Αυτό είναι το πιο σημαντικό ερώτημα. Πώς μπορούμε να ξέρουμε αν το ελαιόλαδο που αγοράσαμε είναι νοθευμένο ή γνήσιο; Θα προσπαθήσουμε να σας βοηθήσουμε δίνοντας κάποιες χρήσιμες συμβουλές.
Βάλτε το στο ψυγείο
Μπορείτε να εκτελέσετε αυτό το απλό τεστ στο σπίτι. Βάλτε το ελαιόλαδο στο ψυγείο σε χαμηλή θερμοκρασία, αν αυτό αρχίσεινα στερεοποιείται και να σχηματίζει σβόλους, σημαίνει ότι έχει μεγάλη συγκέντρωση μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Αυτό το κόλπο δεν μας εξασφαλίζει πλήρως ότι το ελαιόλαδο δεν είναι νοθευμένο, γιατί αν έχει αναμειχθεί με ηλιέλαιο και άλλα παρόμοια έλαια θα έχει την ίδια συμπεριφορά. Από την άλλη, εάν το λάδι στο ψυγείο διατηρηθεί στην υγρή του κατάσταση, αυτό θα σημαίνει σίγουρα ότι δεν είναι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
Ανάψτε μια λάμπα λαδιού
Ένα δεύτερο τεστ που μπορείτε να κάνετε είναι με μια λάμπα λαδιού ή ένα καντήλι. Σε αυτή την περίπτωση περιμένουμε το γνήσιο ελαιόλαδο να κρατήσει αναμμένο το φιτίλι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς να φαίνεται καπνός πάνω από τη φλόγα. Αν η λυχνία ή το φιτίλι μένει αναμμένο για σύντομο χρονικό διάστημα ή αν αφήνει καπνό ενώ καίγεται, αυτό θα σημαίνει ότι σίγουρα δεν είναι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
Αγοράστε το απευθείας από τον παραγωγό
Αν ζείτε στην ύπαιθρο ή αν έχετε γνωστούς ελαιοπαραγωγούς στην επαρχία που τους εμπιστεύεστε, μπορείτε να αγοράζετε το λάδι σας από αυτούς. Συστήνουμε την αγορά από αυτούς τους παραγωγούς επειδή το σύνολο σχεδόν της νοθείας συμβαίνει από τους μεσάζοντες, αυτούς δηλαδή που αγοράζουν χύμα το ελαιόλαδο από τους μεμονωμένους αγρότες. Στη συνέχεια μπορεί να γίνει ανάμιξη, να συσκευαστεί και να πουληθεί στην αγορά.
Μην αγοράζεται λάδι σε διάφανες φιάλες
Να επιλέγετε πλαστικά ή γυάλινα μπουκάλια σκουρόχρωμα που προστατεύουν το λάδι από το φως ώστε να διατηρηθεί η ποιότητά του και να μην οξειδώνεται.
Αγοράστε λάδι φετινής εσοδείας
Αγοράστε ελαιόλαδο από τη συγκομιδή του τρέχοντος κάθε φορά έτους. Ελέγξτε στις φιάλες την ημερομηνία συγκομιδής. Αποφεύγετε λάδια με ημερομηνία παρασκευής μεγαλύτερη από 2 έτη.
Ψάξτε για το σήμα της πιστοποίησης
Ελέγξτε την ετικέτα για σήματα σχετικά με την γνησιότητα του έξτρα παρθένου ελαιολάδου και για συγκεντρώσεις χημικώς συστατικών.
