Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία με τις 1,8 εκατ. υπογραφές, που ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την αναγνώριση του νερού ως ανθρώπινου αγαθού και τον αποκλεισμό του από τα εμπορεύσιμα είδη, αυξάνει την πίεση στην Ε.Ε. να αποκλείσει το νερό -και τις δημόσιες υπηρεσίες εν γένει- από τη νέα εμπορική συμφωνία που σχεδιάζεται με τις ΗΠΑ και τον Καναδά.Αντίθετα, η Αγγλία δεν συμβαδίζει με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης στην επανακρατικοποίηση ή δημοτικοποίηση του νερού, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα νοικοκυριά να μην μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ύδρευσης, ενώ οι εταιρείες να βγάζουν υπερκέρδη μέσω φορολογικών παραδείσων.
Τα παραπάνω τονίζει ο Ντέβιντ Χολ, επισκέπτης καθηγητής Δημόσιων Υπηρεσιών στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στον ακαδημαϊκό ιστότοπο «Conversation», ο οποίος χρηματοδοτείται από πολλά βρετανικά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων του Αμπερντίν, του Μπέρμιχαμ, του Μπρίστολ, του Κάρντιφ, της Γλασκόβης, του Λιντς, του Λίβερπουλ, του Μπέλφαστ και του Σέφιλντ.
Ο Ντ. Χολ χαιρετίζει την αναφορά που κατατέθηκε τον περασμένο μήνα στις Βρυξέλλες και υπογράφεται από 1,8 Ευρωπαίους πολίτες, με την οποία καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσει το ψήφισμα του ΟΗΕ ότι το νερό είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα και να εξασφαλίσει ότι το νερό και η αποχέτευση δεν εμπίπτουν στους κανόνες αγοράς της Ε.Ε. Τη θεωρεί αξιοσημείωτη, γιατί ήταν η πρώτη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για την εισαγωγή της άμεσης δημοκρατίας, όπως προβλέπεται στη πρόσφατη αναθεώρηση της Συνθήκης της Ε.Ε., η οποία λέει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να ακούσει και να απαντήσει στις αναφορές που υπογράφονται από πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα σε τουλάχιστον επτά χώρες. Με τον τρόπο αυτό, το θέμα τέθηκε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οπως αναφέρει, η μεγαλύτερη υποστήριξη ήρθε από τη Γερμανία, ενώ η πρωτοβουλία είχε την υποστήριξη από ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων, με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικάτων Δημόσιων Υπηρεσιών, η οποία εκπροσωπεί τους εργαζομένους δημόσιων υπηρεσιών σε ολόκληρη την ήπειρο. Η ενίσχυση του ανθρώπινου δικαιώματος στο νερό είναι εκπληκτικά αμφιλεγόμενο θέμα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, τονίζει. Αν και ο ΟΗΕ αναγνώρισε την πρόσβαση στο νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα το 2010, οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε., μαζί με τις ΗΠΑ, δεν υποστήριξαν αυτό το ψήφισμα, με τη Γερμανία και την Ισπανία να αποτελούν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις.
Η αναγνώριση του νερού ως κοινού αγαθού είναι δύσκολο θέμα για την Ε.Ε., επισημαίνει ο Ντ. Χολ, γιατί έρχεται σε αντίθεση με βασικές αρχές της αγοράς της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Αλλά κάποια επίδραση έχει ήδη υπάρξει. Η Επιτροπή συμφώνησε να αποκλείσει το νερό από τη νέα οδηγία για τις συμβάσεις παραχώρησης, η οποία αποσκοπεί στο να καταστήσει ευκολότερη την ιδιωτικοποίηση. Επίσης, αυξάνεται η πίεση στην Ε.Ε. να αποκλείσει το νερό, και τις δημόσιες υπηρεσίες εν γένει, από τη νέα εμπορική συμφωνία που σχεδιάζεται με τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Επίσης, ενισχύει τις απαιτήσεις προς την Ε.Ε., ώστε να κάνει περισσότερα για να ενισχύσει τις συνεργασίες με τους ευρωπαϊκούς δημόσιους φορείς για το νερό, αντί να στηρίζει το αποτυχημένο μοντέλο των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα».
Ο Ντέιβιντ Χολ, επισκέπτης καθηγητής Δημόσιων Υπηρεσιών στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς Σύμφωνα με τον Ντ. Χολ, μέχρι τώρα μεγάλες πολυεθνικές του νερού, όπως οι γαλλικές Suez (σ.σ. υποψήφιος αγοραστής της ΕΥΑΘ) και Veolia έχουν αποχωρήσει από ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεών τους στις αναπτυσσόμενες χώρες, ως αποτέλεσμα παρόμοιων εκστρατειών. «Εχουν επίσης υποστεί την ταπείνωση της απώλειας της πόλης-σπίτι τους, το Παρίσι, από μια νέα δημοτική υπηρεσία, το 2010». Οπως λέει, το Παρίσι έχει εμπνεύσει άλλες πόλεις στη Γαλλία και αλλού στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων και του Βερολίνου και της Βουδαπέστης, να καταγγείλουν τις συμβάσεις του ιδιωτικού νερού. Η οργάνωση «Δίκτυο για την Ανάκτηση του Δημόσιου Νερού» εκτιμά ότι πάνω από 85 πόλεις έχουν αλλάξει από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα κατά την τελευταία δεκαετία. Παγκοσμίως, πάνω από το 90% των υπηρεσιών ύδρευσης είναι σε δημόσια χέρια.
Αυτό αφήνει την Αγγλία όλο και περισσότερο απομονωμένη -αν και υπήρξαν επιτυχείς εκστρατείες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, αλλού στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στη Σκοτία, υπηρεσίες ύδρευσης γλίτωσαν την ιδιωτικοποίηση της Θάτσερ, ενώ και στη Βόρεια Ιρλανδία το νερό παρέμεινε υπό δημόσιο έλεγχο.
Στην Αγγλία αντίθετα, σημειώνει ο Ντ. Χολ, οι ιδιωτικές εταιρείες γιορτάζουν φέτος το 25ο έτος της προσοδοφόρας εκμετάλλευσης των φυσικών μονοπωλίων τους, με τις περισσότερες από αυτές να ανήκουν πλέον σε ιδιωτικές κοινοπραξίες ή ασιατικές πολυεθνικές. Οι εταιρείες αντλούν κέρδη περίπου 2 δισ. λίρες το χρόνο. Κάτι που σημαίνει ότι η επανακρατικοποίηση του νερού θα σώσει για το μέσο νοικοκυριό περίπου 83 λίρες το χρόνο, μειώνοντας τους λογαριασμούς κατά περισσότερο από 20%.
Σύμφωνα με τον Ντ. Χολ, τα κέρδη των ιδιωτικών εταιρειών βασίζονται εν μέρει σε ανηλεή αύξηση των τιμών. Είναι σχεδόν διπλάσιο από το συνολικό ποσοστό του πληθωρισμού από το 1980, κι έχουν αφήσει το 23,6% των νοικοκυριών στη φτώχεια από το νερό (που ορίζεται ως λογαριασμός του νερού σε πάνω από 3% του εισοδήματος των νοικοκυριών).
Παρ’ όλ’ αυτά, οι Πράσινοι είναι το μόνο κόμμα του Ηνωμένου Βασιλείου που ενισχύει την προσπάθεια επανακρατικοποίησης του νερού. Αυτό είναι το μοναδικό κόμμα που συμβαδίζει με την κοινή γνώμη σ’ αυτό το θέμα. Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση για το νερό βρέθηκαν πάνω από το 70% των ανθρώπων υπέρ της επανακρατικοποίησής του -σχεδόν το ίδιο με το ποσοστό το οποίο αντιτέθηκε στην ιδιωτικοποίηση πριν από 25 χρόνια, καταλήγει στο άρθρο του ο επισκέπτης καθηγητής Δημόσιων Υπηρεσιών στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς, Ντέιβιντ Χολ.
Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ [email protected]
