Οι αγιογραφίες της Ι.Μονής Ταξιαρχών Νεράιδας Στυλίδας προκαλούν δέος με την ομορφιά τους
Δυστυχώς, ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν προβλήματα κρίσιμα για την ύπαρξη τους .
Ανάγκη για την πλήρη αποκατάσταση της μονής, με τη χρηματοδότηση μελέτης μέσω ανοικτής πρόσκλησης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
Ο μεγαλοπρεπής ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στη Νεράιδα Στυλίδας χτίστηκε το 1756 και αποτελεί το μεγαλύτερο μεταβυζαντινό καθολικό Ιεράς Μονής στη Φθιώτιδα, με εξωτερικές διαστάσεις 14,2μ. × 11,3 μ.. Από τη στέγη του ναού αναδύονται ο κεντρικός τρούλος και 8 ακόμα τρουλίσκοι, καθιστώντας τον σχετικά σπάνιο τύπο τρίκλιτης, πολύτρουλης βασιλικής. Ολόκληρη η μονή, μαζί με το καθολικό και τον αύλειο χώρο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό, διατηρητέο μνημείο.
Το καθολικό είναι κατάγραφο από αγιογραφίες υψηλής τέχνης που προκαλούν κατάπληξη. Στον τρούλο παριστάνεται υποβλητική η μορφή του Παντοκράτορα πλαισιωμένου από αγγέλους που μοιάζουν ολοζώντανοι. Στους μικρότερους τρούλους, η Παναγία, ο Ταξιάρχης και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι σαν να βγήκαν από χέρι βυζαντινού αγιογράφου, προκαλώντας δέος στον προσκυνητή. Στα κλίτη απεικονίζονται σκηνές από τα Πάθη και το Βίο του Ιησού, τη ζωή της Παναγίας και του Προδρόμου. Εκεί οι συνθέσεις είναι πολυάνθρωπες, με διαφορετικές εκφράσεις σε κάθε πρόσωπο και μια απίστευτη λεπτότητα στην απεικόνιση, που χωρίς να είμαστε ειδικοί στο θέμα, μας θυμίζουν αγιογραφίες παλαιολόγειας περιόδου.
Σε έντονη αντίθεση με την ομορφιά του μνημείου έρχονται τα πολλά και κρίσιμα προβλήματα που παρουσιάζει ο ναός εδώ και δεκαετίες, που απειλούν την ίδια του την ύπαρξη. Βαθιές ρωγμές παντού, καθίζηση τμήματος του ναού προς το ρέμα που κυλά στα νότια του, υγρασία που καταστρέφει και αποχρωματίζει τις αγιογραφίες και μεγάλα κομμάτια των αγιογραφιών που φουσκώνουν από την υγρασία, ξεκολλάνε και πέφτουν.
Με στόχο να αποτραπεί ο άμεσος κίνδυνος της κατάρρευσης του μνημείου, υπό το συντονισμό του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου κ.Συμεών, η Ι.Μητρόπολη Φθιώτιδας, o Πανοσιολογιώτατος ηγούμενος της Ι.Μονής π.Αγαθόνικος, η Δήμαρχος Στυλίδας κ. Βιργινία Στεργίου, η Εφορία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας-Ευρυτανίας, ο πρόεδρος της κοινότητας Νεράιδας κ. Αθ.Καραπέτσας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νεράιδας προσπάθησαν να δρομολογήσουν τα άμεσα σωστικά μέτρα, όπως καθορίστηκαν από την Εφορία Αρχαιοτήτων.
Αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών, είναι σήμερα ο ναός να έχει περιδεθεί προσωρινά και να έχει αντιστηριχθεί προς νότο, ενώ δρομολογείται η αποκατάσταση του νότιου μαντρότοιχου του περιβόλου, ώστε να αποτραπεί η υποχώρηση του ναού προς το ρέμα. Επιπλέον, σε εξέταση ένταξης στο πλάνο εργασιών της Εφορείας Αρχαιοτήτων είναι η τοποθέτηση γαζών συντήρησης στις αγιογραφίες για να μην καταστραφούν περισσότερο, η αντικατάσταση των σπασμένων κεραμιδιών της στέγης και η υλοποίηση μέτρων διαχείρισης των υπόγειων υδάτων που αναβλύζουν στη βόρεια πλευρά του μοναστηριού. Η τοπική κοινωνία είναι ευγνώμων για την πρόοδο των σωστικών μέτρων.
Παραμένει όμως η κύρια ανάγκη, να αποκατασταθεί πλήρως η Ιερά Μονή. Έτσι, το μνημείο θα ξαναγίνει όπως ήταν όταν πρωτοχτίστηκε, χωρίς μεταλλικά στηρίγματα τριγύρω του, οι αγιογραφίες θα συντηρηθούν και θα επανέλθουν στα αρχικά τους χρώματα και θα αποκαλυφθούν όσες καλύφθηκαν παλιότερα από ασβέστη, ενώ ο περιβάλλων χώρος (πύργος, επισκοπείο, βρύση οθωμανικής περιόδου, κλπ) θα αποκατασταθεί και θα αναδειχθεί.
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι τρέχει η διαδικασία αίτησης ένταξης της εκπόνησης μελέτης πλήρους αποκατάστασης της Ι.Μονής σε πρόσκληση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας («Εκπόνηση Μελετών Ωρίμανσης Έργων στον Τομέα του Πολιτισμού») μέχρι τις 15/9/22. Ευχόμαστε ολόψυχα η μελέτη να ενταχθεί για χρηματοδότηση στην πρόσκληση της Περιφέρειας.
Έτσι, η Ι.Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών θα αποκατασταθεί και θα επαναλειτουργήσει, συνεχίζοντας να επιτελεί το σημαντικό της έργο στις ζωές και τις ψυχές των ανθρώπων, όπως έκανε σε όλους τους αιώνες από την κτίση της.
Εκ του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεράιδας
