Στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας της Α’ Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία», νοσηλεύεται ο 69χρονος ασθενής που έχει προσβληθεί από τον κοροναϊό ΜERS, καθώς η κατάσταση της υγείας του χαρακτηρίζεται κρίσιμη. Θα πρέπει άραγε να φοβόμαστε μια νέα επιδημία; Τι είναι ο νέος αυτός ιός και πως μπορούμε να προστατευθούμε;
Εν συντομία όλες οι χρηστικές πληροφορίες για τον κοροναϊό MERS:
- Τι είναι ο MERS;
Το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής είναι μια ιογενής αναπνευστική λοίμωξη, που προκαλείται από έναν κοροναϊό που ονομάστηκε Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV).
- Τι είναι ο (MERS-CoV);
Ο MERS-CoV είναι ένας β-κοροναϊός που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Σαουδική Αραβία και αρχικά ονομάστηκε «νέος κοροναϊός» (ή nCoV) και διαφέρει χαρακτηριστικά από άλλους κοροναϊούς που έχουν εντοπιστεί κατά καιρούς σε ανθρώπους. Οι κοροναϊοί είναι μία μεγάλη οικογένεια ιών που περιλαμβάνει τόσο τους ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα όσο και αυτόν που προκαλεί το SARS.
- Πως επιλέχθηκε η ονομασία του;
Η ομάδα μελέτης για τους κοροναϊούς της Διεθνούς Επιτροπής για την Ταξινόμηση των Ιών αποφάσισε τον Μάιο του 2013 για ονομάσει το νέο κοροναϊό σε MERS-CoV.
- Ο MERS-CoV είναι όμοιος με τον SARS;
Ο MERS-CoV δεν είναι ο ίδιος κοροναϊός που προκάλεσε το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) το 2013. Ωστόσο, όπως και ο SARS, ο MERS-CoV είναι σχεδόν όμοιος με τους κοροναϊούς που έχουν ανιχνευθεί στις νυχτερίδες.
- Ποια είναι τα συμπτώματα του MERS;
Οι περισσότεροι άνθρωποι που προσβάλλονται από τον MERS-CoV εκδηλώνουν σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη με συμπτώματα πυρετού, βήχα και δύσπνοια ενώ σε μερικές περιπτώσεις έχει οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια ή/και θάνατο. Περίπου οι μισοί εξ αυτών έχουν αποβιώσει. Ορισμένοι πάντως ασθενείς έχουν απλώς εκδηλώσει μια ήπιας μορφής αναπνευστική λοίμωξη.
- Ο MERS-CoV μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο;
Ο MERS-CoV έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να εξαπλωθεί μεταξύ των ανθρώπων, εφόσον έχει προηγηθεί στενή επαφή. Ως τέτοια, ορίζεται: α) η επαφή που υπάρχει μεταξύ του ασθενή και των ατόμων που τον φροντίζουν ή β) η παραμονή στον ίδιο χώρο με τον ασθενή, κατά την φάση της λοίμωξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν αναφερθεί περιστατικά μετάδοσης του ιού από ασθενής σε νοσηλευτικό προσωπικό, ενώ τα κρούσματα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση σε αρκετές ενδημικές χώρες.
- Από πού πηγάζει ο MERS-CoV;
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει προς το παρόν να εντοπίσουν την αρχική πηγή του ιού. Ωστόσο, εικάζουν ότι μπορεί να προέρχεται από κάποιο ζώο. Επίσης εκτός από τους ανθρώπους, ο MERS-CoV έχει εντοπιστεί σε καμήλες στο Κατάρ καθώς και σε μια νυχτερίδα στην Σαουδική Αραβία. Θετικά δείγματα σε καμήλες έχουν εντοπιστεί και σε άλλες χώρες, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχομένως να είναι φορείς του κοροναϊού ή κάποιου άλλου παρόμοιου. Πάντως, οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι οι καμήλες είναι η πηγή του ιού. Για το λόγο αυτό συνεχίζουν να συλλέγουν στοιχεία ώστε να μπορέσουν να καθορίσουν τον ρόλο των νυχτερίδων, των καμήλων και άλλων ζώων στην μετάδοση του MERS-CoV.
- Σε ποιες χώρες έχουν αναφερθεί κρούσματα MERS-CoV;
Από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι και σήμερα, κρούσματα του ιού MERS-CoV σε ανθρώπους έχουν καταγραφεί στην Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ιορδανία, το Κουβέιτ, την Μαλαισία, το Ομάν, το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία, την Τυνησία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
- Υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο επικρατεί ανησυχία δεδομένου ότι όσοι ασθενείς έχει επιβεβαιωθεί εργαστηριακά ότι έχουν MERS-CoV έχουν εκδηλώσει οξεία αναπνευστική λοίμωξη. Μάλιστα, οι επιστήμονες δηλώνουν ανήσυχοι από το γεγονός ότι οι μισοί ασθενείς έχουν αποβιώσει. Πρόσθετη πηγή ανησυχίας είναι και ότι η νόσος έχει μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, ξεπερνώντας τα όρια της Σαουδικής Αραβίας όπου εντοπίστηκε αρχικά. Τέλος, οι ειδικοί δεν μπορούν να αποκλείσουν την πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης του κοροναϊού.
- Επιτρέπονται τα ταξίδια της Αραβική Χερσόνησο και τις όμορες χώρες;
Τόσο οι ευρωπαϊκές όσο και οι αμερικανικές υγειονομικές αρχές δεν έχουν εκδώσει ειδικές ταξιδιωτικές οδηγίες εξαιτίας του MERS. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ταξιδιώτες θα πρέπει να ακολουθούν τις βασικές προφυλάξεις, όπως καλό πλύσιμο των χεριών και την αποφυγή επαφής με άτομα που νοσούν.
- Τι να κάνετε εάν είστε άρρωστοι και προσφάτως ταξιδέψατε στην Αραβική Χερσόνησο
Εάν έχετε εκδηλώσει πυρετό και άλλα συμπτώματα του κατώτερου αναπνευστικού, όπως βήχα ή δύσπνοια, εντός 14 ημερών από ταξίδι στην Αραβική Χερσόνησο ή κάποια όμορη χώρα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια αναφέροντας λεπτομερώς όσες πληροφορίες σας ζητηθούν.
- Πως μπορείτε να προστατευθείτε;
Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων:
Α) πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Βοηθήστε επίσης τα μικρά παιδιά να κάνουν το ίδιο. Αν δεν είναι διαθέσιμα νερό και σαπούνι, τότε χρησιμοποιήστε απολυμαντικό χεριών με βάση το αλκοόλ.
Β) Καλύψτε την μύτη και το στόμα σας με χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και στη συνέχεια πετάξτε στο καλάθι απορριμμάτων.
Γ) Αποφύγετε να αγγίξετε τα μάτια, την μύτη και το στόμα σας με ακάθαρτα χέρια.
Δ) Αποφύγετε την στενή επαφή, όπως ανταλλαγή φιλιού, κοινή χρήση μαχαιροπίρουνων ή άλλων οικιακών σκευών με άτομα που είναι άρρωστα.
Ε) Καθαρίζετε και απολυμαίνετε τακτικά επιφάνειες όπως ο πάγκος της κουζίνας, τα πόμολα, οι πόρτες και τα παιχνίδια των παιδιών.
- Υπάρχει εμβόλιο;
Προς το παρόν δυστυχώς δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο κατά του MERS-CoV, αν και έχουν ήδη αρχίζει να γίνονται προσπάθειες για την παρασκευή του.
- Υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπείες;
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση των επιπλοκών που προκαλεί ο MERS-CoV. Η αγωγή προς το παρόν εστιάζει στην ανακούφιση της συμπτωματολογίας που εμφανίζει έκαστος ασθενής.
- Υπάρχει διαγνωστική εξέταση;
Τα εργαστηριακά τεστ αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης για τον MERS-CoV πραγματοποιούνται σε όλες τις νοσοκομειακές δομές, καθώς και στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστερ.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
